«Телқоңыр» күйі Дәулеті шалқыған, елге беделі артқан бір ұлықтың төскейді қап-
таған қалың жылқысының ішінде мәпелеген қоңыр аты болыпты.
жетектетіп, ат мінгізіп, киім кигізем», - деп бүкіл елге жария етеді.
Ұлық: «Қоңыр аттың жүрісін күйге түсірген домбырашы болса, атан
Көршілес рудың ұлығы қоңыр жүйрікті ұрлап алмақ болып, бір қу
жігіттің қасына домбырашы қосып аттандырады.
Домбырашы төгілте күй шертеді.
Манадан тәтті күйден таусылмастай нәр алған ауыл адамдары
оралса, кермедегі қоңыр жүйрік жоқ. «Қайтіп айырылдыңдар?» деген
сұрауға адамдар болған оқиғаны айтып, жауап береді.
- Домбырашы қандай күй шертті? деп сұрайды ұлық.
— Домбырашы мынадай күй шертті,
— деп күйді ұғып қалған біреуі
шерте жөнеледі. Алып қашқан ат жүрісін, аттың сұлу шабысын елес-
теткен күй тыңдаушыларды баурап алады.
Ұлық күйініп аз отырады да, сенімді деген екі жігітін шақырып
Атқа қоныңдар да, сол төреге барыңдар. Ат басындай жамбы
төреге сәлемдемем. Қоңыр жүйрікті сұрамаңдар, берсе алмаңдар,- депті.
Төре екі жігітті құрметті қонақ қылып, сәлемдемесін қуана алады.
Екі жігіт аттанарда төре бұйымтайларын сұраса, «Ұлығымыз сәлем
деді» дегеннен басқа ештеңе айтпайды.
Ұлықтарыңа сәлем де! Айыбымды кешкен екен, мен де аяғына
жығылдым. Егіздей көрінетін екі қоңырдың екеуі екеуімізде тұрмай,
біріне бірі сән беріп сонда тұрсын! – деп қос қоңырды жетектетеді.
Бір-бірінен аумайтын қос қоңырдың пішініне, сымбатына, жүйрік-
тігіне құмартқан күйшілер «Телқоңыр» күйін шығарады.
(М. Хұсайынұлы. «Алтай-Қобда домбыра күйлері»
кітабынан)
алып:
ЖАЗЫЛЫМ
6-тапсырма. Диалогті монологке айналдырып жаз. Мәтіндегі көркем
тілді сақта.

мили241    1   28.12.2021 22:03    9