Выкрыццё гарлахвацкага и гарлахватчыны у камедыи хто смяецца апошним

У камедыі Кандрат Крапіва (К.К.) ставіць і вырашае праблему духоўнага выпрамлення і аднаўлення чалавека ва ўмовах сацыяльнага грамадства на вобразе Тулягі. Драматург паказвае, што Туляга - чалавек крыштальнай сумленнасці, але вялікі баязлівец. Калі Гарлахвацкі перыядычна запалохваючы і шантажыруючы, спрабуе схіліць на несумленны шлях Тулягу, ен адважваецца заўважыць нахабніку, што пісаць навуковую працу для іншых - учынак несумленны, дрэнны. І няхай сабе пярэчанне Тулягі вельмі нясмелае, але сам факт, што да смерці запалоханы чалавек усе ж адважваецца на гэта, з'яўляецца сведчаннем яго высакароднасці, маральнай чысціні. Бессаромнасць Гарлахвацкага вельмі ўзрушыла і абурыла Тулягу, але ен пакуль што не адважваецца каму-небудзь расказаць усе, бо не ўпэўнены ў сваей праваце. К. знарок ставіць Тулягу у недарэчныя, смешныя сітуацыі, каб найбольш моцна ўдарыць па баязлівасці Тулягі. Туляга лічыць свае становішча трагічным, з якога няма выйсця, і траціць спакой і сон. Гэта ўсе можна прасачыць у сцэне, дзе Туляга з рознымі агаворкамі расказвае Левановічу пра ўсе свае няшчасці. Адчуўшы сяброўскую падтрымку Веры, Чарнавуса і іншых супрацоўнікаў інстытута, Туляга пачынае разумець безпадстаўнасць свайго страху. Ен узяўся пісаць для Гарлахвацкага працу пад выглядам таго бездапаможнага запалоханага Тулягі, якім дырэктар яго бачыў. Але пры гэтым думае: "Цяпер жа я табе напішу навуковую працу! Насмяяўся ты з мяне, абняславіў перад людзьмі, пасмяюся ж і я з цябе". У яго нараджаецца вялікі гнеў да прайдзісвета, нахабніка і кар'ерыста, рашучасць абавязкова яго выкрыць, адпомсціць за тое зняважанне, крыўду, якія цярпеў Туляга ад дырэктара. У канцы п'есы адбываецца духоўнае аднаўленне і перараджэнне Тулягі, яго радасць, гордасць ад здзейсненага і поўнае выкрыцце невуцтва Гарлахвацкага. Туляга канчаткова пераадольвае сваю безгрунтоўную баязлівасць і становіцца нармальным чалавекам, гатовым змагацца з такімі людзьмі, як Гарлахвацкі.

Нямала паздзекваўся Гарлахв. з Тулягі і іншых вучоных. Цяпер яны смяюцца з Гарлахвацкага апошнімі. У гэтым сэнс назвы твора.