)) А мэтіні Шахмат - гылыми акыл-ой және халық шығармашылыгы негізінде пайда болган ен танымды да, кызыкты спорт ойыны. Шахмат ойынын такта устндегі согыс деуге болады. Ойын тұңгыш рет 5 гасырда Үндістанда шыккан. Ежелден калған аныздар бойынша, шахмат-ты ен алғаш болып біздін эрамызга дейін 1000 жыл бұрын Үндістандык математик ой-лап тауыпты. Шахмат ойынының тұнгыш аты «чатуранга». Шыгыста ел билеуші патшаны шах деп атай-ды. Ал «мат» «өлді» деген сез скен. Сонда «пахмат» сезін: «Карсыластын патшасына (короліне) елім келсін!» деп аударуга бола -ды. Шахмат тактасы ак жоне карага боялған бірдей 64 шакпакка бөлінеді. Ойыннын мәні де осында, мунда «ак жағы» мен «кара жагынын» екі армиясы 64 шаршы-лы такта устінде шайкасады. Ойынды занды турде 2 ойыншы ойнайды. Шахмат тактасы Шахмат ойынынын арнаулы тактасы бар. Ол өзара ак және карага түске боялган бір дей 64 тен шаршыга белінген. 64 шаршы- нын как жартысы, ягни 32-ci ак түске, 32-cі кара түске боялган. Тактада фигуралар 3 түрлі жолмен жүре алады. (150 соз)

Асык ату- ертеден келе жаткан казактын ұлттық ойындарының бірі. Үлттык ойындар кобінесс эр халыктын әлеуметтік-экономикалык жагдайларына, шаруашылык мүмкіншіліктеріне байланысты калыптаскан. Казак халкынын улттык ойындарынын кобі табиги заттармен ойнауга негізделген. Шаруашылыгы мал шаруашылыгына негізделгендіктен казак халкының ұлттык ойындары да осыган икемделген. Осіресе, койды коп есіргендіктен, балалар ойынынын көбі кой асыгымен байланысты болып келеді. Сондыктан асык ойындары ұлт ойындарының ішіндегі арыдан келе жаткан көнелерінің бірі болып табылады. Асык ойыны баланын жастайынан жүйке жүйелерін шындап, оларды дәлдікке, ептілікке, устамдылыкка тәрбиелейді. (77 соз)

zaharkakorsunov    1   13.12.2021 13:37    0