Fikrlash qobiliyatini baholash topshiriqlari (TSA – thinking skill assessment) bo'yicha namunalar
1. Transport vositalari egalari o'zlarining yo'ldan qanchalik foydalanganliklaridan qat'iy
nazar bir xil miqdorda yo'l solig'i to'laydilar: bir oyda 1000 km dan oz yo'l bosadigan
odamlar ham oyiga 20 000 km dan ko'proq yo'l bosadigan odamlar bilan bir xil miqdorda
soliq to'laydi. Bu adolatdan emas. Yo'l solig'i taqsimlanib, transport vositalari yoqilg'isi
uchun soliqlar qatoriga qo'shib yuborilishi kerak. Shunda transport vositalaridan ko'p
foydalanadigan odamlar ko'proq summa to'laydi. Bu adolatli tizim boʻlish bilan birga,
davlat budjetiga ko'proq pul ham olib kelgan bo'lar edi.
Yuqoridagi matndagi mantiqiy prinsip bilan bir xil bo'lgan prinsipga ega javobni
belgilang
A Odamlar tibbiy muolaja uchun pulni toʻlashga qurbi yetmagandagina bepul tibbiy
xizmatdan foydalanishi kerak
B Ishga har kuni metro orgali boradigan odamlar metrodan kam foydalanadiganlarga
qaraganda kamroq yo'l haqi to'lashi kerak.
C Mamlakatdagi o'rtacha daromadning ikki baravaridan ko'proq daromad topadigan
odamlar tish doktori xizmatlari uchun ko'proq pul to'lashlari kerak.
D Pulli televizor kanallariga to'lov obuna orqali bo'lishi kerak, shunda odamlar faqat
tamosha qiladigan television kanallari uchungina pul to'lashadi
E Yuridik shaxslarning telefon xizmatlari uchun to'lovlar jismoniy shaxslarnikiga
qaraganda ko'proq bo'lishi kerak, chunki ular bu aloqadan faqat daromad topish
maqsadida foydalanayaptilar.