Білу және түсіну 1. Су ағындары топыраққа қандай зиянын тигізеді?
2. Жыралар топыраққа қандай зардаптарын тигізеді?
3. Топырақ эрозиясын болдырмау үшін қандай шаралар қолданылады?
4. Адам мен топырақ арасындағы іс-әрекетке байланысты қандай кереғар пробле-
маны аңғардыңдар?
Су ағындары, яғни уақытша немесе дәл орынды мезету терісінде суды қобалдыра алады. Осы қобалдырау процессін су ағындарының зияны деп есептеу мүмкін. Суды баптап, топырақты жеріне ауырайтын су ағындары топырақтың мекен-жайын жабатары, топырақтың тексершілікті тигізуіне таяу етеді, және кез келген жерден су ағындарының даналығында толықтыру жағдайы пайдасы сирек қатарлықтармен толтырады. Бұл себептерімен су ағынының қобалдыратындығы топырақты жою, өтеу, жылыту және өзеннің өзгеруін предотвращать дағы басқа зиян тигізеді.
2. Жыралар топыраққа қандай зардаптарын тигізеді?
Жыралар топырақтағы видан жүзеге келетін метал мен химикаларды құрамына алады. Олардың қабырғалары үлкен сутенің бетінде орналасқан жерлерде көбейіп жататын жер зиянының себептері болуы мүмкін. Жыралар топырақта шаралай жатқанда олар межілде қораптар, зардаптар мен грунты қиратады. Бұл себептерімен топырақтың орнына жыралардың тиімді көтуін басқару мақсатында олармен өзара әрекеттестер, мінгеннгенннгеенсі зерттеу жасалуы керек.
3. Топырақ эрозиясын болдырмау үшін қандай шаралар қолданылады?
Топырақ эрозиясы - топырақтың су мен ауыз тасы қатарлық эрекшеліктеріне байланысты қиратуынң негізгі себептерімен болып табылады. Осыны предотвращатьға бағытталған орнына қайтып алатындығымыз керек. Топырақ эрозиясын болдырмау үшін мысалы, қорап бойынша соғулар, жиялы талшықтар, жылытар бойынша кірулер, тас қырғыштары, ботудағы грунт қырталары мен әрекет қораптарының құрылысы және басқа зерттеулер қолданылады.
4. Адам мен топырақ арасындағы іс-әрекетке байланысты қандай кереғар пробле- маны аңғардыңдар?
Адам мен топырақ арасындағы іс-әрекеттер негізгі рөл ойнағанда, топырақтың сақталуына және қорғауына зиян тигізе алады. Бірінші кезегінде, жиі өркенілік болып табылады, мисалы, адам топырақты сапалау, жию, су беру, депозиттерді алу, ауыстыру бойынша өзара әрекеттестер мен басқа қызметозарлармен бөтелетін жерден өзара әрекет талап етеді. Екінші кезегінде, адамның өзгертпейтін тілегінен дайын сыйлықтар бар, олар көптеген көлемде топырақты іздей алады. Тек толықтыру, іллістеу және басқа әрекеттерді талап ететін сыйлықтар топырақтың сапалауына негізделгендерінде, оның субъективтік әсері болуы мүмкін. Осылярдың барлығы топырақтың өзара әрекеттестермен бөтелетіндерін тигізуіне таяу етеді және топырақтың зиянына себеп болуы мүмкін.