ҮЙ ЖҰМЫСЫ Мәтіннен қосымша ақпараттарды сызып тастап, ықшамдаңыз.Бүркіт – төрт асылдың бірі
      Қазақ халқы бүркітті қатты қадірлеп, оны өздерінше төрт асылдың бірі деп санайды. Төрт асылға қозы қошқар, еккен егін, тазы күшік, балапан бүркіт жатады. Cебебі бұл төртеуі жасы жылға толмай-ақ адам керегіне жарап, қажетін өтейді.
      Бүркіт қазақ қоғамының бір жанды мүшесіне айналып кетті. Сондықтан қапелімде мерт болған немесе ауылда өлген бүркіттің иесіне: "Ат өледі, құс қашады, екі қанат бір құйрық табылар, ажалы жетсе бәрі өледі" деп, сабырлыққа шақырып, көңіл айтады. Қазақта ертеректе өлген қыран құстың қанат, құйрығына май жағып, ақ матаға орап, биік тay құздарына немесе адам аяғы баспайтын жерге арулап жерлейтін салт та болған.
Бүркіт аң ала алмай, ауырып мазасызданғанда "көз тиген" деп ырымдайды. Ондайда бүркітті "қырсық шалды" деп, жанып тұрған оттың үстіне тұз шашып, бытырлаған дауыс ырғағымен оңнан солға қарай айналдырып, емдеген. Құсбегілікке байланысты барлық құрал-жабдықты жинастырып, оларды адыраспан, арша сияқты қасиетті өсімдіктермен аластап, бәле-жаладан тазартады. Қазақ құсбегілері бүркіттің пірін Әулие Жалайыр Шора Ата деп біледі. Аңызға сенсек, Жалайыр Шора құс атаулының "тілін" білген, қырандардың мекені мен шабытты өрісін, қонағы мен ұясын, неге шабатынын, нені алатынын білген екен. Тіптен, төбеде ұшып өткен құстың жасын, қырандығын ажырата алған. Құс атаулының: "Ұша берсем қанатым талады, Жерге түссем Жалайыр Шора алады", – деп, зар қаққаны туралы ел аузында аңыз бар.
        Қазақ құсбегілері қыран құсты сатып, қалап алғанда бүркіттің құйрық қауырсынын, қанатын майлап, иығына шоқ үкі тағып, ақсарбас малын сойып, тілеу тілеп, шашу шашып, сүйінші сұрайтын жақсы салт бар. Ауыл ақсақалдары мен кәнігі адамдарға сынатып, "бүркіттің құйрығын майлау" тойын жасайды. Ондайда ауқаттылар жағы ақсарбас атаса, қарт құсбегілер өздерінің ескі құс жабдықтарын көрімдік ретінде сыйға тартады. Ертеректе күзде саят уақыты басталардан бұрын аушы құсқа арнап құрбандық берген: әркім өзінің шама-шарқына қарай тарту ұсынады, ауқаттылар қой сойып, бүркіт торын "қандайды" (торға қан жағады). Қазақ халқы үйге қыран құс келгенде Қызыр Бабаның ерекше сыйлығы деп, сонымен бірге үйге бақ-береке келді деп шын жүректен қуанып, жақсылыққа жорыған. Сондай-ақ қазақтарда бөгде біреу бүркітімен ауылға келсе, құсының иығына үкі тағатын немесе ақ шүберектен ақтық тағатын архаикалық ғұрып бар.

Ответы

lana231075 22.11.2020 10:40

ДОМАШНЯЯ РАБОТА*

Вычеркните и упростите дополнительную информацию из текста.Орел-один из четырех благородных

Казахский народ очень уважает Беркута и считает его одним из четырех благородных. К четырем благородным относятся ягненок баран, сеянец, чистокровный щенок, цыпленок-Беркут. Потому что эти четверо, не дожив до совершеннолетия, нуждаются в человеческом благе.

Беркут стал одушевленным членом казахского общества. Поэтому, призывая к спокойствию и соболезнованиям, он обращается к хозяину Орла, погибшего в капелле или погибшего в деревне: "лошадь умирает, птица убегает, два крыла-один хвост, все умирают". У казахов раньше был обычай хоронить мертвого Орла, размазывая его по крылу, хвосту, обматывая белой тканью, на высоких горных скалах или на земле, где не ступала нога человека.

Орлы, не имея возможности охотиться, часто говорят: "в глаза попадаются". В то же время Орла лечили, "косили", рассыпали соль по горящему костру и, в такт раздираемому голосу, прокручивали справа налево. Собрав все оборудование, связанное с птицеводством, убирая их от священных растений, таких как хворост, можжевельник и т. д., Они очищают их от мусора. Казахские птицееды знают, что приют Орла называется Аулие жалаир Шора Ата. Если верить легенде, то Жалайыр Шора знал "язык" птицы, знал обитель и поле вдохновения Орлов, их гостей и гнездо, зачем они косят, что получают. Даже на холме можно было различить летящую птицу, Орла. В народе существует легенда о том, что когда птица говорит: "Лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети, лети".

У казахов есть хороший обычай покупать птицу-Орла, при желании смазывать оперение, крылья орла, носить на плечах сову, забивать аксарбас, желать, брызгать, просить милостыню. Сельские старейшины и наложницы критикуют людей и устраивают" помазание орлиным хвостом". В то время как состоятельные люди называют аксарбас, пожилые птицееды дарят свое старое птичье снаряжение в качестве угощения. Раньше, осенью, перед началом времени хижины, аист принес в жертву птицу:

Объяснение:

Перевод для облегчения. Простите, только так мог

ПОКАЗАТЬ ОТВЕТЫ

Другие вопросы по теме Қазақ тiлi