Туынды зат есімдерді қатыстырып 5 сөйлем құрап жаз​

1) Біз бүгінгі сабақта көшпелі халықтардың тұрмыс-тіршілігі туралы өтетін боламыз.

2)Кешегі ренішіңді ұмытып кеттіңбе?

3)Көрші үйдің баласы сондай оқымысты.

4) Менің апам сөзшең .

5) Мен ол секілді сәнқой болғым келмейді.

Жауабымызда, "Туынды зат есімдерді қатыстырып 5 сөйлем құрап жаз" сұрауы бар. Бұл сұрауды мұғалім ретінде анықтау үшін оқушымен бірге бейнелейміз.

Есімдер немесе сыйлықтар - бұл не?:
Есімдер - бұл адамның, жанардың, оқи-жигіттің, бүлікті адамның немесе заттың атауларын санамалауға пайдаланылатын сөздер.
Мысалы, "отан", "құзырет", "қоныс", "балапан", "ауа", "дерек" т.б.

Туынды зат есімдер - бұл туынды заттармен байланыстырылған есімдер. Мысалы, "ащы" + "қарындашы" = "ащы қарындаш" деген сөйлемізде "ащы" сөзі туынды зат есім, "қарындашы" сөзі де біріккен сөйлесуде қолданылатын көмек есім болып қалады.

5 сөйлемді құру үшін мынадай кадрларды ойлап тапсыру керек:

1. Туынды зат есімдерді есептеу: Оқушымен туынды зат есімдер туралы сөздерді тексеріп, оларды белгіленген сайманды бір жерде жазуға болдырмаймыз. Мысалы:
- Заспаның нысаны, көмегі
- Кітап қоймасының сары маусымдары, олар босеткен географияпен үйлемдері

2. Туынды зат есімдерінің сөйлемнің мезгілінде пайдаланылуы: Түсінікті тексергеннен кейін, бастапқы тексерулерден бастап, туынды зат есімдерін сөйлемнің жалпы мезгілінде қолдану және есепке енгізу. Мысалы:
- Қарсыласыз, ауылда, десімнен кедейлендіру
- Дәрігер, дәмді әлім, халық малы жинауда
- Шөптің сыртшасы, қыз беті жоқ есептік орын

3. Сөйлемді түсіндірме: Сөйлемді түсіндіру максатымен туынды зат есімдерді пайдалану кезеңіне келгенде бірінші түсіндірулер көрсетіліеді. Мысалы:
- Абай пен қадірлелері бірлескен жолы бар кітаптар ауылдық қоныстан қара студенттерді дерттеу кезінде аркылы көптеген дәрігерлерге көмек көрсетеді.
- Мамандандыру жүргізетін университеттердің оқушылары геолог табиғат көрнектесуде қатысу арқылы жаңа жерлері көруге көмек көрсетеді.

4. Есімнен басталатын әрбір сөйлемге берілетін сандарды анықтау: Есімнен басталатын заңдары анықтау арқылы пайдаланушы нақты санын белгілеуге мүмкіндік берілады. Мысалы:
- Орта биеншілермен қайшылану қонысының сыртында окау
- Тілшілерге қажетті Әйелдер балаларына оқиу көмек көрсетеді.

5. Тексеруге бастап: Сөйлемді завершілетіндей, оқушы оларды тексеру және қайталау кезеңін жасау керек. Туынды зат есімнің дұрыс екеуінен кейінгі, тарауына кестеден кейінгі жазылыстарының қатысыздығын тексеру үшін оқушыларға оқи-жигіттің бекітілген көмектесуді сұраймыз. Мысалы:
- Әрбір маман күні балаларының тегіс лауазымдарын тексеру үшін бетіне "Лауазым" дер.
- Әр оқушы жазылыстарында математика сабағы үшін лауазымдарын жаза білмеді.

Сол арқылы, сіз талаптарыңызға жауап беру үшін сұрауды толықтыру кезеңдерін көрсеттім. Жоғарыда анықталған мерзімге сай айтылатын 5 топқа жетуді қалаймыз. Пайдаланушының дәріс алушы аяғын білдіріп отырып, оларды өзінің сөздерін, байланыс болуын, мазмұнын анықтайтын сөздермен қазіргі реттеу немесе тақырыпты назар аударуы мен басқаруы сияқты сурет тұрғысын берсініз.