Текст: Домна пеші
Домна пеші – шахта типіндегі пеш . Пештің жоғарғы жағынан
үлестермен үздіксіз шихталық материалдар – агломерат (жұмаршақтар) пен
коксты тиейді, олар біртіндеп баяу төмен түседі; олардың пеш ішінде болу
ұзақтығы 4–6 сағатты құрайды. Пештің төменгі бөлігіне (көріктің үсті)
фурмалар арқылы үрлеме – қыздырылған ауаны береді; фурма маңында
үрлеменің оттегінің есебімен кокс жылу бөліп шығарып жанады, ал ыстық
жану өнімдері шихта бағанасы арқылы, оны ысыта отырып, жоғары қарай
жылжытады; газдардың пеш ішінде болу уақыты 3-12 с құрайды. Қызған
шихта төмен қарай түскенде ондағы оксидтерден темір тотықсызданады, ол
көміртектенеді, балқиды да тамшылап, шойын қалыптастыра отырып,
көрікке ағып түседі, ал тотықсыз-данбаған оксидтер пештің төменгі бөлігінде
(шахтаның төменгі жері,жібіткіш)
шлак түзіп балқиды, ол да көрікке ағып түседі. Көрікте жиналған шойын мен
шлак, температурасы 1450–1500 о С.
Домна пешінің жалпы көрінісі- екі конусты тиеуіш аппаратымен
жабдықталған. Пеш іргетасқа отырғызылған, оның дені жерге терең
бойлаған. Пеш сырт жағынан тұтас болат қаптамаға –қапталған. Қаптаманың
ішінде қаптаманың ішкі бетіне бекітілген, тоңазытқыштармен
салқындатылатын иніші –болады. Пештің төменгі бөлігінде (көрігінде)
шойынды шығаруға арналған ұңғы, және шлакты шығаруға арналған шлак
ұңғысы орналасқан. Пештің айналасында иніштелінген айналма ауа құбыры
салынған, оған ауа қыздырғыштың біреуінен ыстық үрлеме (ауа) береді;
айналма ауа құбыры пештің шеңбер бойына орналасқан көптеген фурмалық
құрылғылары болады, осылар арқылы үрлеме көріктің үстіңгі бөлігіне келіп
түсетін, үрлемені жеткізуді атқарады. Пештің колошнигінен –жоғары
колошниктік құрылғы орналасқан. Оған пештен домна газын алып кетуді
атқаратын газ құбырлары –кіреді; шихтаны тиеумен және газды алып
кетумен байланысты бірқатар басқа механизмдер мен тиеуіш (салғыш)
аппарат болады.
Тапрсырмалар:
2. Мәтін бойынша 5 сұрақ құрастырыңыз
3. Сөйлемдерді аударыңыз:
Доменная печь является мощным и высокопроизводительным агрегатом, в котором расходуется огромное количество шихты и дутья. Современная, наи-большая по размерам, доменная печь ежесуточно расходует около 23000 т шихты, 18000 т дутья, 1700 т природного газа и выдает 12000 т чугуна, 4000 т шлака и 27000 т колошникового газа. Таким образом, в большой доме-нной печи ежеминутно выплавляется около 9 т чугуна. Для обеспечения непре-рывной подачи и выпуска столь большого количества материалов необходимо, чтобы конструкции печи были просты и очень надежны.
2-тапсырма
1-сұрақ
Домна пеші деген не?
2-сұрақ
Пештің төменгі бөлігіне қыздырылған ауаны қалай береді?
3-сұрақ
Газ пештің ішінде неге секунд бола алады?
4-сұрақ
Домна пеші неше градусқа дейін барады?
5-сұрақ
Домна пеші не істей алады?
3-тапсырма
Домна пеші - бұл өте көп заряд пен түтінді тұтынатын қуатты және тиімділігі жоғары қондырғы. Қазіргі заманғы ауқымды домна пеші шамамен 23000 тонна көмір, 18000 тонна түтін, 1700 тонна табиғи газ жұмсайды және 12000 тонна шойын, 4000 тонна шлак және 27000 тонна домна газын өндіреді. Осылайша, үлкен үй пешінде минутына шамамен 9 тонна шойын балқытылады. Материалдардың көп мөлшерін үздіксіз беруді және беруді қамтамасыз ету үшін пештің дизайны қарапайым және өте сенімді болуы қажет.