Әтінді 2 рет оқып, сұрақтарға бір сөзбен жауап жазыңыз. Мәтіндегі нақты ақпаратқа байланысты мәтінге ат қойыңыз. Парсы патшасы Кир түркі көшпенділер еліне елші жіберіп, Тұмар ханшайымның өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. Бұл Кирдің массагеттермен соғысу үшін тапқан амалы болатын. Тұмар Кир патшаның ұсынысын қабылдамайды. Кир жауынгерлерімен Аракс өзеніне жетіп, көпір салуды әмір етеді. Тұмар олардың дариядан өту үшін көпір салғалы жатқанын естіп, Кирге елші жібереді. Екі жақтың келісімімен өзеннің массагеттер жағынан соғыс алаңы дайындалады. Кир Лидияның бұрынғы патшасы Крездің үйреткен айласымен массагеттерді жеңіп, Тұмардың ұлы Спаргапты тұтқынға алады. Тұмар ханшайым Кирге ұлын ерлікпен емес, қулықпен қолға түсіргенін айтып, босатуды өтінеді. Тұтқынға түскеніне намыстанған Спаргап өзін-өзі өлтіреді. Парсы патшасы Кир Тұмарға жеңгенше шайқасатынын хабарлайды.

Екі жақтың арасында қырғын соғыс басталып, далалық ұрыс тәсілін тиімді пайдаланған массагеттер парсылардың әскерін түгел жояды. Қанқұмар Кир де соғыс алаңында қаза табады.

Аңыз бойынша, Тұмар ханшайым шайқас аяқталған соң, сарбаздарына Кир патшаның денесін таптырып алып, басын кестіріп, қан толтырылған ыдысқа салып тұрып:

- Әйтеуір тірі қалдым, сені жеңіп шықтым демесем, жалғыз ұлымды арамдықпен қолға түсіріп, сен менің түбіме жеттің, жауыз! Енді берген сертімді орындап, басыңды қанға батырып, сусыныңды қандырғаннан басқа амалым жоқ,- деген екен.

(167 сөз)

Cұрақтар:

1. Парсылардың патшасы кім?

2. Массагеттердің ханшайымы кім?

3. Кирге ақыл берген кім?

4. Кир кімді қолға түсіреді?

5. Соғыста кімдер жеңіске жетеді?

6. Кирдың басын Тұмар ханшайым неге батырады?

Тақырып:

2-тапсырма

Тұмар ханшайым туралы алдыңғы сабақта алған мәліметтер бойынша берілген сөздерді қатыстырып досыңа хат жаз.

Соғыс, шайқас,қулық, арамдық, батыл, қайсар

3-тапсырма

«Археологиялық қазбалардан табылған асыл заттар» жайлы ақпарат жаз

Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор

Білім алушы

Мәтіннің мазмұнын түсінеді. 1 Берілген сұрақтармен мұқият танысады;

Сұрақтарға толық жауап береді;

Негізгі ақпаратқа қатысты мәтінге сөз тіркесімен ат қояды.

5

Досына Томирис жайлы хат жазу 2 Тұмар ханшайым туралы алдыңғы сабақта алған мәліметті еске түсіреді;

Берілген сөөзерді қатыстыра отырып әңгімелейді; 4

Ақпарат: Археологиялық қазбалардан табылған асыл заттар 3 «Алтын адам», «Пектораль алқасы», «Алтын құмыра» жайлы айтады 4

Барлығы 13

написать прям сейчас
ч поставлю 6 звёзд

​

annasoloveva02    1   27.11.2020 08:20    1