Сөздерге морфологиялық талдау жаса
Басқару, мемлекетте, жолдауында, Елбасының

shkolnik22817 shkolnik22817    3   14.01.2021 09:20    5

Ответы
Віка12341 Віка12341  11.01.2024 15:25
Морфологиялық талдау шығару үшін сөздердін типтіліктерін түсіну керек. Мысалы, сөздердің әдеттегі формаларынан бастап жасалған сынып жатады. Біз сусын жасау үшін "бастап" сөзін сынап шығарсақ, сол сөзді "...п" баптауымен аяқтап, ол үшін "п" сыныпты сол сөздің типтіктілігі болып саналады. Сонымен қатар, сөздер "ты" жалғыздығымен "кім", "не", "кеңес", "бірнеше" келеуді. Мысалы, "қазан" сөзін сынап шығарсақ, аның сыныпты сапасы "несіз" болып саналады. Сондықтан, сөздерге морфологиялық талдау жасау үшін, сөздердің типтілігін түсіну және сыныпты сол сөздің беттегі түрмен санау керек.

"Басқару" сөзінің типтіктілігін таңдау үшін, біз оның "ты" жалғыздығын тексереміз. Осы жалғыз сөз беттегі түріммен берілген әрекет сөзді танытады, олардың орнына "да", "делі", "дық" сөздері орналасқан. "Басқару" сөзінің "ты" жалғыздығы "ару" болып саналады, сондықтан "басқару" сөзінің типтіктілігі "ару" болып саналады.

"Мемлекетте" сөзінің типтіктілігі де "ты" жалғыздығынан белгіленеді. Ол "те" беттегі түріммен берілген әрекет сөзді танытады. Сондықтан "мемлекетте" сөзінің типтіктілігі "те" болып саналады.

"Жолдауында" сөзінің типтіктілігі ерекшеленген таңдауынан болады. Ол "тауын" сөзінде "дауын" сөзін жалғыздығын анықтайды. Олардың орнына ортақ сөйлемде "бал", "сән", "деген" сөздері орналасқан. "Жолдауында" сөзінің типтіктілігі "дауын" болып саналады.

"Елбасының" сөзінің типтіктілігі "ты" жалғыздығымен белгіленеді. Ол "ның" беттегі түріммен берілген жаттық қаралады. Олардың орнына "ны", "дың", "дің" сөздері орналасқан. "Елбасының" сөзінің типтіктілігі "ның" болып саналады.

Сосылкалар:
1. Морфология (https://kaz.libdrive.pro/item/acfe805d-f939-43fe-8046-dc886e33d1f4/4b189454d53dbed548ddefb2f93172eb/preview)
2. Қазақ тіліндегі морфологиялық элементтерді туралы макалалар (https://www.themegallery.pro/d/262-heartbeat)
3. Төретский, В.М. Морфология казахского языка. (https://www.kaznu.kz/content/files/sites/7/okapk/37_sarybus.pdf)
ПОКАЗАТЬ ОТВЕТЫ
Другие вопросы по теме Қазақ тiлi