Перевести текст с казахского на . бейімбет майлин. айт күндері. - айт құтты болсын! - айтсын, жақсылығы бірге болсын! - жыл он екі айда бір келген жарықтық «айт» қой, бұл күнді көрген де бар шығар, көрмеген де бар шығ сәске түс. желсіз тынық ыстық. азғана мал ауылдың қорасында көлеңке сайын топтанып, көбі салған түтінге ықтасында тұ ызындаған маса, сона, шіркей есінді тандырғ ауылдың ң бәрі қыбырлап, ерсілі-қарсылы кезіп жүр. бәрі де киінген. жүздерінде әлденедей бір куаныштың белгісі бар. жер ошақ біткеннің көбінде асылған қазан, ақ көбігі бұрқылдап семіз ет қайнап кәрі-құртаң шалдар, кемпірлер екеу-екеу көлеңкеде отыр. -жарықтық-ай, бұл күнді де жұрттың көретін күні бар екен- ауылдың орта жеріндегі бір үйдің алдында үйме-жүйме болған кісі. ішінде кәрілеу кемпірлер, бірен-саран шалдау да біреуі пышақ қайрап, бір жігіт семіздеу қызыл өгізді ұстап тұр. шеттен келген : - құрбандық қабыл болсын, - дейді. - әмин, айтқаның келсін! - дейді шалдар. - неғып кеш қалып жатырсындар? - малдың табылғаны-ақ осы шетінен ұстап соятын бұрынғы дәуір қ жұмағазы зәйкүлмен шетте сөйлесіп тұ - сен шалсайшы, мен кәйтейін. - қой, ойбай, өзің кір, мен ренжімеймін. - кір, кемпір, жұмекең рұқсат берген соң, несіне тоқталасың. - ия, шын айтам. шала ғой, мен бұрын да шалып жүрмін ғ құдай қабыл қылса махрұм қ - қой, мені әуре қ - неге? - соны қалай шалатынын да, намазын қалай оқитынын да білмеймін. терлеп-тепшіп, үйінің көлеңкесінде ақ текесін сойып жатқан молдағалидың қасына уәли келді. - айт кұтты болсын. - - немене, сен тоқтынды саттың ба? - жоқ. - маған сатшы, әжеме құрбан шалдырайын. - ақша дабай. - күз аларсың. - болмайды. уәли кеткен соң молдағали текенің терісін жұдырықтап жатып: - аштан өлейін деп жүріп, айтта несі бар екен, алдап апарып сойып бір тоймақ қой, - деп күлді ауылдан оңаша, томардың жел жағында үш қара үй тұр. маңайында қыбыр еткен мал да жоқ, ызындаған маса да жоқ, асылған қазан да жоқ, кезіп жүрген да жоқ күнбатыс жақ шеттегі үйдің көлеңкесінде, үсті-басы өрім-ерім болып бүкшиіп он екі-он үш жасар бір кыз мен бір орта жасты әйел отыр.жүздері сарғылт, көздері ісіңкі «уф! » деп күрсінеді. әлденені айдай әлем қуанып жатқан «айт» оған азап секілді. бар айтатыны: - сорлады-ау, сорладық- ауыл жақтан ақсандай басып орта жастағы бір еркек келеді.киімі алым-жұлым, мойнында дорба. - қатын, бәкен қалай? - не қалайын сұрайсың, сорлады ғой. - немен, қайтты ма? - қайтты. көлеңкеге сылқ етіп құлай кетті, жылады. - ақыр байдың түбі аштан өлер деген осы екен- зейнеп ше? - кірпігі қимылдап жатыр еді, не болғанын білмеймін. - о да өлген шығар. мойнындағы дорбаны алып жерге тастай берді, ішінде бірдеме бар секілді. - бірдеме таптың ба әлде? - мардымды нәрсе жоқ. тырдай жалаңаш алты-жеті жасар бір ұл, бір қыз тысқа шыға келді. қапшықтан алып жатқан домалақ малдың терісін көріп екеуі бірдей тарпа бассалды. таласты. - қойындар, кұрғырлар. мә, біреуіңе жүректің құлағы бар. - күнімен жүргендегі әкелгенің осы ма, - деді қатыны. - е, қайтейін, бермеген соң мынау текенің ені мынау жүректің құлағ мұны да итке лақтырған жерінен ұрттан қайыр кеткен ғ құрбандарының қанын бер деп едім, ұ бәйбіше айқай салды: «былтырдан бері асырағаным жетер» не бергенін қайдан білейі - ай, сорлысың-ау, мана өзім барғанда ішек-қарнын аршып бірталай нәрсе әкелетін едім, аурудан шыға алмадым ғ топ-топ болған атты, тұс-тұстан ауылға ағыла бастады. ауылдың орта шеніндегі ақ боз үйдің маңайында лық толған , топтанған арба, кілең . бір топ ауыл қыдырып «айттық» алып жүр. ауыл гу-гу. - айт құтты болсын! - жақсылығы бірге болсын! жер ошақтың басында үш-төрт ң басы құралып қалды. бірдеме есітіп бастарын шайқасып отыр. - есіл ер-ай, қор болған бірден-бірге жайылып хабар ақ боз үйдің маңайындағы көп ға да жетті. - қатыны мен бәкен - қашан? - бүгін. - алда, бишара-ай! - қайтқандары да дұрыс болған екен, тірідей көр болып еді. - айт күні қайтқаны тілеулері дұрыс болған екен бишаралардың. - дүние деген осы, жігіттер, - деді ортада отырған бір ақсақалды кісі. - едәуір жыл болды-ау. өгіз өлгеннің басында «айт» болып ат шаптырғанымызда, жиылған қанша болса да, бөгелмей- ақ қымызға қандырып шығарып еді. ақырында бүгін сол бәкең қатынымен аштан өліп тұз-дәмін татқан жігіттер, ескеріңдер, еттерінді жеген соң, жаназасын жерге тигізіндер, сауап қ ет желінді, қымыз ішілді, жұрт жиналып елдің сыртындағы белеске шығып, жалау байлап ойын қылуға айналды. ақсақал сөзін тындаған жан жоқ ат шабыс, күрес, тоқ бә аштан елген бәкен мен зейнепке көптің көрсеткен құрметі «тілеулері дұрыс екен, айт күні қ» болды.

Polinaklass12    2   21.08.2019 00:30    4