Сөйлемді түсіндірмелі салалас сөйлемге айналдыру мүмкін. Алайда, біз пайдаланушы интерфейсіне сәйкес кескінді көрмейміз. Тақырыпты айтамыз:
Сөйлемді түсіндірмелі салалас сөйлемге айналдыру үшін бірнеше әрекеттерге сәйкес жасау керек.
1. Алгашқы қадамда, мәтіндегі сөйлемдерді табамыз. Сөйлемнен дұрыс ойлайды, ол қазіргі тақырыптардың біресі болып табылады. Мысалы, мәтіннің сөйлемі:
"Орыс экспедициясы Қазақстанның Алтай өртендеріне жол ашып, қойсу байларын табып, тауларда айналып, мұршақты көрді."
2. Кестенің соңына көреміз, сондықтан шығарып аламыз, сөйлемнің соңына қарай ізде атып көреміз. Мысалы, мәтіндегі бұл сөйлемнің соңы "көрді" деп аяқталады.
3. Сөйлемден кейін, айналдыру үшін сөйлемнің негізгі фразасының тағылымын анықтаймыз. Мысалы, осы мәтіндегі сөйлемнің негізгі фразасы "Орыс экспедициясы" деп аталады.
4. Сөйлемге айналдыру үшін, түсіндірмелі сөйлемге енгізуді тартып аламыз. Осында мәтін дұрыс ойланған болса, сөйлемге айналдыру мүмкін емес. Бірақ бұл мәтінде біздің талаптарымызға сай деген сөйлемді табуымызға болады. Тақырыпты көріп, мәтіндегі сөйлемді жасауға көмектесуімізге болады:
- "Орыс экспедициясы" бұл түсіндірмелі сөйлемнің аты.
- Қорытпатты түсіндірмелі сөйлем сөйлемнің "Орыс экспедициясы Қазақстанның Алтай өртендеріне жол ашып" деп басталатын бөлігі.
- "..."-мен тағы түсіндірмелі сөйлем сөйлемнің "қойсу байларын табып" деп басталатын бөлігі.
- "тауларда айналып" - бұл түсіндірмелі сөйлемнің сөйлемнің негізгі бөлігі.
- "мұршақты көрді" - бұл түсіндірмелі сөйлемне фінал беретін бөлігі.
Осында 5 топтан әрекетті түсіндірмелі сөйлемге айналдыруға болады: түсіндірмелі сөйлемні табу, сөйлемнің соңындағы фразаны, айналдыруға арналған фразаны, финал беретін фразаны табу, аналіз жасау және бұл топтарды біріктіру.
Бүкіл операциялық әрекеттерді, сөйлемнің бөліктерін тапқаннан кейін, ақпаратты бірлекелейді жерге жазу есептелген шығармаларын пайдалану көмектеседі. Бұл пайдаланушы интерфейсінде оқылым мәтіндегі сөйлемдерді түсіндірмелі салалас сөйлемге айналдыру сұрауын іске асырып отырамыз.
Сөйлемді түсіндірмелі салалас сөйлемге айналдыру үшін бірнеше әрекеттерге сәйкес жасау керек.
1. Алгашқы қадамда, мәтіндегі сөйлемдерді табамыз. Сөйлемнен дұрыс ойлайды, ол қазіргі тақырыптардың біресі болып табылады. Мысалы, мәтіннің сөйлемі:
"Орыс экспедициясы Қазақстанның Алтай өртендеріне жол ашып, қойсу байларын табып, тауларда айналып, мұршақты көрді."
2. Кестенің соңына көреміз, сондықтан шығарып аламыз, сөйлемнің соңына қарай ізде атып көреміз. Мысалы, мәтіндегі бұл сөйлемнің соңы "көрді" деп аяқталады.
3. Сөйлемден кейін, айналдыру үшін сөйлемнің негізгі фразасының тағылымын анықтаймыз. Мысалы, осы мәтіндегі сөйлемнің негізгі фразасы "Орыс экспедициясы" деп аталады.
4. Сөйлемге айналдыру үшін, түсіндірмелі сөйлемге енгізуді тартып аламыз. Осында мәтін дұрыс ойланған болса, сөйлемге айналдыру мүмкін емес. Бірақ бұл мәтінде біздің талаптарымызға сай деген сөйлемді табуымызға болады. Тақырыпты көріп, мәтіндегі сөйлемді жасауға көмектесуімізге болады:
- "Орыс экспедициясы" бұл түсіндірмелі сөйлемнің аты.
- Қорытпатты түсіндірмелі сөйлем сөйлемнің "Орыс экспедициясы Қазақстанның Алтай өртендеріне жол ашып" деп басталатын бөлігі.
- "..."-мен тағы түсіндірмелі сөйлем сөйлемнің "қойсу байларын табып" деп басталатын бөлігі.
- "тауларда айналып" - бұл түсіндірмелі сөйлемнің сөйлемнің негізгі бөлігі.
- "мұршақты көрді" - бұл түсіндірмелі сөйлемне фінал беретін бөлігі.
Осында 5 топтан әрекетті түсіндірмелі сөйлемге айналдыруға болады: түсіндірмелі сөйлемні табу, сөйлемнің соңындағы фразаны, айналдыруға арналған фразаны, финал беретін фразаны табу, аналіз жасау және бұл топтарды біріктіру.
Бүкіл операциялық әрекеттерді, сөйлемнің бөліктерін тапқаннан кейін, ақпаратты бірлекелейді жерге жазу есептелген шығармаларын пайдалану көмектеседі. Бұл пайдаланушы интерфейсінде оқылым мәтіндегі сөйлемдерді түсіндірмелі салалас сөйлемге айналдыру сұрауын іске асырып отырамыз.