Махамбет Өтемісұлы 1803 жылы қазіргі Батыс Қазақстан облысы Индер ауданы Жарсуат ауылында дүниеге келген. Ақын, күйші, Исатай Тайманұлы бастаған көтерілістің көсемі әрі жалынды жыршысы. Бала кезінен мұсылманша, орысша оқыған. Әкесі Өтеміс елге ықпалды би болған.
1834 жылы Исатай батырмен бірігеді. Сол жылы 9 маусымда Жәңгір хан Махамбетті өз жағына тарту мақсатында старшын лауазымын ұсынды. Жер мәселесі, жайылымның тарлығы, орыс империясының қазақ хандығын жою мақсатындағы іс-қимылдары, сондай-ақ, Жәңгір ханның жерді туған-туыстарына бөліп беруі, астамшылық әрекеттері бүліншіліктің тууына себепші болды. Исатай атынан жазылған «Әй, Махамбет, жолдасым!» атты Махамбет толғауы, ондағы «Хан баласы жылады-ай, Жанымды қи деп сұрады-ай» деген жолдар хан ордасын қоршауға алған соғыс күндерінің шындығын сипаттайды. Осы жылдың қараша айында көтерілісшілер Бекетай құмында өздерінен күші әлдеқайда басым Гекке әскерімен соғысып, жеңіліс табады. Бұл оқиғалар Махамбеттің «Соғыс» жырында бейнеленіп, «Жабығу», «Ереуіл атқа ер салмай» туындыларында жеңілістің күйзелісті күйі шертіледі.
1-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Махамбет Өтемісұлы кім?
2. Махамбет Өтемісұлы кім бастаған көтеріліске қатысты?
3. Жәңгір ханның қандай әрекеттері қандай наразылық тудырды?
4. Махамбет Өтемісұлы өлеңдерінің тақырыбы қандай?

2-тапсырма. Төмендегі сөздерді қазақ тіліне аударыңдар.
Авторитетный, политика, укреплять, просветитель, восстание, вождь.

3-тапсырма. «Алашорда көсемдері» тақырыбында кластер құрыңдар.

4-тапсырма. Жазылым. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жыры махаббаттың символы тақырыбында эссе жазыңдар

fghzghvyvvfsgv    3   18.02.2021 11:03    1