Мәтiндi мукият окыныз. Негізгі акпаратты анықтаңыз. Әлемнiн ен улкен кітапханасы «Александрия кітапханасы ертенген 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл Отырар кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болған» деп корытындылайды профессор Еренгайып Омаров. Өкінішке карай, данкты бабаларымыздың мындаган жылдың тарихымен, ғылым, білім, енердегі жетістіктерінің алтын коры сакталган осы кітапхана тугi калмай жойылып кетіпті жер түбіндегі мысырлык ғалым Птоломей болмаса, біз де ондай кітапхана болғанын білмес те едік. Осы кітапханадан білім алган, бүкіл әлем мойындаған Әбу-Насыр әл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы кезде алыс шетел деректерінен таптык Отырардын өзінде әл-Фарабиден де білімі жоғары, оған білім үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкін Себебі Отырар кітапханасын ал Фараби жинамағаны айтпаса да түсінікті. Бұл кітапханада жуздеген жылдар бойы каншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптын ете кымбат тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауга мол каржы кеткені анык. Ол кітаптарды сатып алу, жинактаудан басқа осы кітаптарды сактайтын улкен кітапхана ғимараты және ондағы жұмыс істейтін ғалымдарды қаржыландыру кала бюджетіне оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім калалардын көтере алмасы белгілі. Осындай улкен кітапхананы IX ғасырда әлемнiн жарты бөлігінен байлык токтаусыз кұйылып жаткан Бағдат халифтері жинактаган Халиф Әл Мамун (813-833ж.) Бағдат каласында «Байт Әл-Хакма>> (Даналык үйі) атты ғалымдар үйін ашып, дуниенін түкпіртүкпірінен ғалымдар шакырып, кітапхана қорын әзірлеген Обсерватория ашкан. Кейін Бағдатта ете улкен кітапхана жинактаган Бұл «Даналык үйінде>> Орта Азиянын, гректін, парсынын, Мысырдын көптеген ғалымдары жұмыс жасады. Солардын енбегiнiн аркасында кейін «араб әркениеті>> деген түсінік пайда болды «Даналық үйінде» ен бірінші болып Орта азиялык математик Әл-Хорезми басшылық жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Бағдат халифінің шақыртуымен Бағдатка барган. Осы кездегі Бағдат Халифінің басты уәзірлері Фараб қаласынан болған деген дерек бар. Халифке акыл косатын уәзірлердін тек білімді, кабілетті адамдардан жиналатынын ескерсек, Фараб каласынын бұл заманда ғылым-білім, мәдениеті өте жоғары кала болганы айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осындай улкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар каласынын негізгі табыс кезі сауда деп білеміз. Кейін ғалымдар «Ұлы Жібек жолы» деп атаган үлкен сауда жолының күре тамырында орналаскан каланын табысы жоғары кала болғаны даусыз 2. Мәтіннен зат есім, сын есім, үстеулерді ауып, мағыналық түрлерін анықта. / / тез тез берем шын сөзім өтініш​

superkurmaleev    3   06.05.2021 14:57    0