Мәтінде не туралы айтылады? І. Осы жиынға екі жолдасынан бұрын түскен Абай көп ішінен өзінің шешесін көріп, соған қарай жүре беріп еді, шешесі анадай жерде тұрып:
– Әй, шырағым балам, әуелі аржағыңда әкең тұр... Сәлем бер! - деді.
Абай сонда барып, анадай жерде, қонақ үйдің сыртында, қасында екі-үш үлкен кісімен әңгімелесіп тұрған әкесі Құнанбайды көрді. Ыңғайсыздықтан қысылып қалған бала, шешесінің сондайлық салқын сабырының мәнін ұқты да, әкесіне қарай тез бұрылды.
ІІ. Байтас пен Жұмабай, Абай - үшеуі жамырай сәлем берді. Құнанбай тез бұрылып сәлемдерін алды да, қысқа ғана амандық сұрады. Баласын қасына да шақырмады. Абайға қарап алып:
– Балам, бойың өсіп ержетіп қалыпсың-ау! Бойыңдай боп білімің де өсті ме? - деді. Шынымен, жай білгісі келгені ме әлде астарлы ойы бар ма?
Бала ес білгеннен бері әкесінің қабағын танып өскен. Ұялғанды, жауап айтпағанды кешірмейтін әке мінезін білетін ол сабырлы пішінмен:
– Шүкірлік, әке, - деді, - ат барған соң, дәріс тамам болмаса да, хазіреттің рұқсатын, фатиқасын алып қайттым, - деді.
Тіпті ересек адамша сөйлеп қапты. Баланың бұл ерте әзірлеген жауабы еді.
ІІІ. Кезек өз шешесіне келгенде, қатты бір қысып, бауырына басып, маңдайынан иіскеді. Бірақ бауырына басқанның өзінде Абайдың жүрегін қатты-қатты соқтырған аса бір өзгеше жақындық білінді. Ана құшағы!..
– Әжеңе бар, әнеки! - деп үлкен үйге қарай бұрып жіберді. Кәрі әжесі Зере бәйбіше таяғына сүйеніп, ұрсып тұр екен.
– Жаман неме, мені есіңе алмай, маған бұрын келмей, әкеңе кеттің-ау! Жаман неме! – қасына, құшағына немересі барғанда, «жаман неменің» артынан лезде:
– Қарашығым, қоңыр қозым... Абайжаным... - деп кемсеңдеп, жылауға айналды. (М. Әуезов «Абай жолы» үзінді)
ІY. Қарт десе, шаңырағына құт-береке дарытып отырған ақ сақалды ата мен ақ жаулықты әже елестейді. Өкінішке қарай, перзент атаулының бәрі ата-анасын алақанына салып аялап отырған жоқ. Өзін дүниеге әкеліп, ұйқысын төрт бөлген анасын, мойнына мінгізіп еркелеткен әкесін қартайғанда өзектен тепкен қатігез балалар да жетерлік. Болмаса, үй-күйі жоқ қарттар мен мүгедектерді әлеуметтік қорғау мақсатында 1950-60 жылдары құрылған мекемелер қуатты ұлы бар ақсақалдың, дәулетті қызы бар кейуананың құтты мекеніне айналар ма еді?! (Анар Лепесова «Түркістан» газетінен)
Ана құшағы
Әкені құрметтеуге тәрбиелеу
Әке сыны
Қарттар мекені

071900000719    2   09.09.2020 21:57    5