Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз. Домбыра - қазақ халқының өте ерте және, нағыз табиғи ұлттық аспабы. Көне Шумер тілінен аударғанда «кішкене садақ» деген мағына береді. шертіп ойнайтын музыкалық аспап ішекті, шертпелі аспаптар тобына жатады. Аспап әр түрлі үлгіде. Тоғыз, он бір, он төрт, жиырма төрт пернесі болады. Күй арнайы құлақтарымен келтіріледі. Аспап үні қоңыр, құлаққа жағымды әрі жұмсақ болып келеді. Домбыра - сан ғасырлардан бері сырын сақтаған, қазақ даласында кеңінен танымал аспап. Дегенмен домбыра әр аймақта әр түрлі болып келеді. Солтүстік, орталық, оңтүстік аймақтарда домбыра көлемі шағын, жеті-тоғыз пернелі болса, Батыс Қазақстан аумағында кездесетін жұмыр, мойны ұзын, он екі, он төрт пернелі болып келеді. Домбыра аспабының негізгі екі түріне байланысты аспапта күй орындаудың екі түрі «төкпе» мен «шертпе» қағыстары қалыптасқан. Сазды күйлер Арқа өңірінде, ал батыс аймақтарда кең таралған. Домбыра аспабының екі ішекті түрінен басқа үш ішекті, қос жақты, кең шанақты, шіңкілдек немесе «Балақай домбыра» деген түрлері бар. Домбыра аспабында қазақ күйлерін ғана емес, батыс және шығыстың, танымал туындыларын орындауға болады.
Тапсырма:
1. Домбыра қандай музыкалық аспаптар қатарына жатады?
2. Батыс Қазақстан аумағында домбыраның көлемі қандай болып келеді?
3. Күй орындауда қандай қағыс түрлері бар?
4. Қазақтың тағы қандай ұлттық музыкалық аспаптарын білесің?
3 незнаю
4мысалы гтара , ол Италия елінің ұлттық аспабы . Гитара сөзі Испанша guitarra сөзінен орысшаға, сосын қазақшаға ауысқан, бұл сөз Андалуция арабтарынан келген Қитара (قيثارة, qīthārah) сөзі болып, ол латынша Китара (cithara) деп аталады, ол ежелгі грек сөзі Кицара (κιθάρα, kithara)сөзінен алынған. Ал гректер бұл сөзді парсылардан алыпты. Парсшада Сіхтар (sihtar) делінеді. Бұл атаулар әлі күнге парсыларда бар: Сетар, Дұтар, Сітар... . Мұндағы "Тар" сөзі прысша болып, "ішек" деген мағына береді.