Етістік дегеніміз не?оның қанша түрі бар?​

Lizkic Lizkic    1   19.02.2021 13:13    0

Ответы
KrIsTaLLiK16 KrIsTaLLiK16  21.03.2021 13:15

Етістік – заттың қимыл-әрекетін, қалпын білдіретін сөз табы. Мысалы:Мал жайылып жүр. Студенттероқиды. Самолет ұшады. Балық жүзеді.

Тұлғасына қарайетістіктер негізгі және туынды болып екіге бөлінеді.

Негізгі етістіктер деп әрі қарай бөлшектенбейтін бір морфемадан тұрып, қимылмағынасын білдіретін етістіктер аталады: кел, оқы, жүр, ал, өт, же, бөл, қал, жаз т.б.

Туынды түбір етістіктер деп негізгі түбір сөзден сөзжасамдық жұрнақ арқылы жасалған, ең кемі екі морфемадан тұратын етістіктер аталады(жасаүа), қыста(қысүта), достас(досүтас), ақылдас (ақылүдас),жырла(жырүла), ескір (ескіүр), жауық (жауүық) т.б.

Дара және күрделі етістіктер

Дара етістіктер деп бір сөзден тұратын мағыналы етістіктер аталады: кел, отыр, ойна, ағар, сырла, сана, әдеміле, оқы, тыңда, басқар т.б.

Күрделі етістік деп екі мағыналы етістіктен жасалып, біртұтас күрделі қимылды білдіретін етістік аталады: кіріп шық, келіп кет, айтып бар, алып кел, жүріп кет, қайтып кел, қайтып кетт.б

Негізгі және көмекші етістіктер

Негізгі етістік деп лексикалық мағынасы бар, сөйлемнің мүшесі болаалатын, белгілі бір сұраққа жауап беретін етістік аталады. Мысалы : екі қыз аң-таң қағазға төнеді (не істейді?) Жолаушы әндіәлденешеқайталатқызады(не істеткізеді? )Бұл сөйлемдердегітөнеді , қайталатқызады деген лексикалық мағыналыетістіктер сөйлемде баяндауыш қызметін атқарады.

Көмекші етістіктер деп лексикалық мағынасынан айырылған, негізгі етістікке, дербес сөзге , тіркесіп қана оған түрлі грамматикалық мағына қосып , онымен бірге сөйлем мүшесі қызметіне қатысатын етістік аталады. Мысалы, Наз әуендінәзік ән құлаққа шалынады. Жолаушылар құлақ түрген сайын ән жақындай береді , әуелей түседі. Бұл сөйлемдердегі негізгі етістіктер: шалынады, жақындай, әуелей, көмекші етістіктер:

1) шалынады;2) жақындай береді;3) әуелей түседі.

Объяснение:

ПОКАЗАТЬ ОТВЕТЫ
Kruzhilina242003 Kruzhilina242003  21.03.2021 13:15

ответ:Етістік - сөз табы. Етістік - заттың іс-қимылын білдіреді. Етістік - "не істеді?" , "не қылды?" , "қайтті?" сұрақтарына жауап береді. Етістік мысал: істедім-істеді-істедік, жаттым-жатты-жаттық, жасадым-жасады-жасадық, тықтым-тықты-тықтық.Етістіктің 4 түрі бар

Олар:Дара және күрделі;Негізгі және туынды.

Объяснение:

ПОКАЗАТЬ ОТВЕТЫ
Другие вопросы по теме Қазақ тiлi