Қазақ күресінің тарихы ұлтымыздың өмір тарихымен тығыз байланысты. Балуандардың күш сынасуы ат жарысы, ақындар айтысы сияқты қазақ халқы өнерінің ажырамас бір бөлігі болып саналады. Қазақтар күш иесін «алып», «толағай», «балуан» деп атап, оны ерекше қасиет қонған адам ретінде таныған. Күрес – ұлттық мәдениетіміздің маңызды бір саласы болып табылады. Қазақтардың жыл он екі ай далада өмір кешіп, үнемі қозғалыста болу тірлігі, жас баладан бастап еңкейген кәріге дейін дене-күш дайындығына ерекше талап қойды. Қазақ елінде ат үстінде еркін отырудан бастап, садақ ату, күрес, жекпе-жек айла-тәсілдерін меңгеру ұл мен қызға бірдей қойылатын талап деңгейіне көтерілді.
Халқымыздың ұлан-байтақ аумақта орналасуы, көшіп-қонып жүруге негізделген шаруашылығы және көршілес елдер салт-дәстүрлерінің ықпал етуі қазақ жерінде балуандық өнердің бір-бірінен айырмашылығы бар бірнеше түрлерінің дамуына негіз болды. Ертегі, аңыздарда, батырлар жырларында, тарихи және көркем шығармалар мен, археологиялық қазба деректерде күрестің бірнеше түрлері болғандығы туралы көптеген дәлелдер кездеседі.
Қазақ халқы қашаннан ұлттық спорт түрлеріне бай халық. Қазақша күрес, көкпар, қыз қуу, бәйге, аударыспақ тағы басқа спорт түрлері бағзы заманнан бері халқымызбен бірге жасап келеді. Күні бүгін де олар мән-мазмұнын жойған жоқ. Қазақтың ұлттық спорт түрлерінің дамуына 1978-1979 жылдардағы бірінші спартакиядаға дайындық кезеңі үлкен серпіәліс тудырды. Оған облыс, тіпті әрбір аудан ат салысып спартакияданың табысчты өтуіне үлестерін қосты. Әрбір аудандарда жарысты өткізу ережелері жасалып бекітілді. Бірақ қазақша күрес пен тоғызқұмалақтан басқа спорт түрлеріне разряд беру талаптары әлі белгілленген жоқ. Келешекте қазақтың қыз қуу, бәйге, көкпар секілді ат спортына да көңіл аударған жөн сияқты. Қазақтың ұлттық спорт түрлеріне әзірге одақ көлеміне белгілісі – қазақша күрес. Соған орай спорттың бұл түрі басқаларына қатағанда әбден қалыптасқан. Қазақша күресті жетілдіріп одақ көлеміне әйгілі етуге ат салысқан М.Рақымқұлов, М.Тәнекеев, К.Байдосов, С.Сатыбалдиев, Ж.Төлегенов, Ә.Бүркітбаев, Т.Асқаров, Д.Биткөзов, Ж.Сабыржанов, Н.Омаров, Р.Сапарғалиев сынды спортшылар есімдерін мақтанышпен атамасқа болмайды. Баспаларда қазақ тілінде бұрын соңды ұлттық спорт жайлы көлемді еңбек басылып шыққан жоқ. Сондай-ақ бұл қазақша күрестің ең соңғы ережелері 1989 жылы жасалынып беріліп отыр.Ұлттық спорт түрлері – қазақша күрес, бәйге, аламан бәйге, қыз жарысы, аударыспақ, көкпар, күміс алу, тоғызқұмалақ т.б. Қавзақша күрес көптеген тәсілдер, әдістер жасап орындалатын күрес. Оның ережесі бойынша самбоның, еркін және классикалық күрестің кейбір амалдарын қолдануға рұқсат етеді мұндай беелдеуден қос қолдап бір қолдан ұстап немесе кеудеден, қолдан, киімнен ұстап лақтыруға болады. 1978 жылы қазақша күреске тән бүкіл әдіс тәсілдерді түгелдей қамтыған біріңғай ереже жарияланды. Ал 1938 жылы Қазақстанда спорттық ірі жарыстар өткізіле бастады. Республика астанасы Алматы қаласында өткізілген колхозшылардың біріінші республикалық спортакиядасында алғаш рет салмақ катигориясы бойынша жеңіл салмақ 68кг, орта салмақ 76кг, ауыр салмқ 76дан жоғары жарыс өтті. Республиканың құрметті чемпионы деген атты салмақ катигориялары бойынша Семей облысының өкілдері С.Адасқанов, К.Алтыынбасаров, И.Туменов жеңіп алды.
пр дима калаисын мен го рома полат аххахахахах
Объяснение:
Қазақ күресінің тарихы ұлтымыздың өмір тарихымен тығыз байланысты. Балуандардың күш сынасуы ат жарысы, ақындар айтысы сияқты қазақ халқы өнерінің ажырамас бір бөлігі болып саналады. Қазақтар күш иесін «алып», «толағай», «балуан» деп атап, оны ерекше қасиет қонған адам ретінде таныған. Күрес – ұлттық мәдениетіміздің маңызды бір саласы болып табылады. Қазақтардың жыл он екі ай далада өмір кешіп, үнемі қозғалыста болу тірлігі, жас баладан бастап еңкейген кәріге дейін дене-күш дайындығына ерекше талап қойды. Қазақ елінде ат үстінде еркін отырудан бастап, садақ ату, күрес, жекпе-жек айла-тәсілдерін меңгеру ұл мен қызға бірдей қойылатын талап деңгейіне көтерілді.
Халқымыздың ұлан-байтақ аумақта орналасуы, көшіп-қонып жүруге негізделген шаруашылығы және көршілес елдер салт-дәстүрлерінің ықпал етуі қазақ жерінде балуандық өнердің бір-бірінен айырмашылығы бар бірнеше түрлерінің дамуына негіз болды. Ертегі, аңыздарда, батырлар жырларында, тарихи және көркем шығармалар мен, археологиялық қазба деректерде күрестің бірнеше түрлері болғандығы туралы көптеген дәлелдер кездеседі.
Қазақ халқы қашаннан ұлттық спорт түрлеріне бай халық. Қазақша күрес, көкпар, қыз қуу, бәйге, аударыспақ тағы басқа спорт түрлері бағзы заманнан бері халқымызбен бірге жасап келеді. Күні бүгін де олар мән-мазмұнын жойған жоқ. Қазақтың ұлттық спорт түрлерінің дамуына 1978-1979 жылдардағы бірінші спартакиядаға дайындық кезеңі үлкен серпіәліс тудырды. Оған облыс, тіпті әрбір аудан ат салысып спартакияданың табысчты өтуіне үлестерін қосты. Әрбір аудандарда жарысты өткізу ережелері жасалып бекітілді. Бірақ қазақша күрес пен тоғызқұмалақтан басқа спорт түрлеріне разряд беру талаптары әлі белгілленген жоқ. Келешекте қазақтың қыз қуу, бәйге, көкпар секілді ат спортына да көңіл аударған жөн сияқты. Қазақтың ұлттық спорт түрлеріне әзірге одақ көлеміне белгілісі – қазақша күрес. Соған орай спорттың бұл түрі басқаларына қатағанда әбден қалыптасқан. Қазақша күресті жетілдіріп одақ көлеміне әйгілі етуге ат салысқан М.Рақымқұлов, М.Тәнекеев, К.Байдосов, С.Сатыбалдиев, Ж.Төлегенов, Ә.Бүркітбаев, Т.Асқаров, Д.Биткөзов, Ж.Сабыржанов, Н.Омаров, Р.Сапарғалиев сынды спортшылар есімдерін мақтанышпен атамасқа болмайды. Баспаларда қазақ тілінде бұрын соңды ұлттық спорт жайлы көлемді еңбек басылып шыққан жоқ. Сондай-ақ бұл қазақша күрестің ең соңғы ережелері 1989 жылы жасалынып беріліп отыр.Ұлттық спорт түрлері – қазақша күрес, бәйге, аламан бәйге, қыз жарысы, аударыспақ, көкпар, күміс алу, тоғызқұмалақ т.б. Қавзақша күрес көптеген тәсілдер, әдістер жасап орындалатын күрес. Оның ережесі бойынша самбоның, еркін және классикалық күрестің кейбір амалдарын қолдануға рұқсат етеді мұндай беелдеуден қос қолдап бір қолдан ұстап немесе кеудеден, қолдан, киімнен ұстап лақтыруға болады. 1978 жылы қазақша күреске тән бүкіл әдіс тәсілдерді түгелдей қамтыған біріңғай ереже жарияланды. Ал 1938 жылы Қазақстанда спорттық ірі жарыстар өткізіле бастады. Республика астанасы Алматы қаласында өткізілген колхозшылардың біріінші республикалық спортакиядасында алғаш рет салмақ катигориясы бойынша жеңіл салмақ 68кг, орта салмақ 76кг, ауыр салмқ 76дан жоғары жарыс өтті. Республиканың құрметті чемпионы деген атты салмақ катигориялары бойынша Семей облысының өкілдері С.Адасқанов, К.Алтыынбасаров, И.Туменов жеңіп алды.
Объяснение:
вот