Бер. Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны. 1948 жылы дүниежүзі ғалымдары халықаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ жойылып бара жатқан жануарлар тұңғыш кітап шығарды. «Қызыл кітап» деген атауды ағылшын зерттеушісі Питер Скот ұсынды.
Қызыл кітапқа құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бірқазан, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ т.б. аңдар мен құстар, өсімдіктер кірді. Бүгінгі күні Қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қосмекенділер, жорғаулаушылар, құстар, сүтқоректілер, өсімдіктер енгізілді.
Қызыл кітапқа мәңгілікке жойылғандар жазылады. Олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе
көгершін, мамонт. Жойылып кету қаупі бар жануарлар мен өсімдіктер қорықтарда қорғалып, сақталады.
Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды қорғау, сақтау керек! Қазақстанда он қорық бар. Олар: Ақсу-Жабағылы, Барсакелмес, Үстірт, Наурызым, Қорғалжың, Батыс Алтай, Алматы, Марқакөл, Алакөл, Қаратау.

3. Қай мақал-мәтел мәтіннің мазмұнына сәйкес келеді?
А) Құс патшасы – бүркіт, аң патшасы – арыстан.
В) Бір тал кессең, он тал ек.
С) Бұлақ көрсең, көзін аш.
Д) Жердің көркі тал болар, елдің көркі мал болар.

№2 тапсырма. Анықтамалары дұрыс сәйкестендір.

1. Синоним
А. Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер
2. Омоним
Ә. Дыбысталуы әртүрлі, бірақ мағынасы жақын сөздер
3.Антоним
Б. Біркелкі дыбысталып айтылады, бірақ мағынасы басқа сөздер

ba150704    1   02.12.2021 16:47    0