Қарамен жазылған сөздерге назар аударыңдар. Үзінді
Көңіл күйі
Себебі...
Жарғақ сары тон
киген Аян
күлімдеп тұратын
шарасынан
жаутаңдап,
өңі боп-боз, есігінің алдында тұр
екен.
қара көзі
шыға
Ол қып-қызыл боп, қара терге
түсе ентігіп, алабұртып, елден
ерекше даурыға сөйлеп, сақыл-
дап күлумен болды.
Аян қараңғы бұрышта бір уыс
боп бүрісіп, екі алақанымен
бетін басып солқылдап жылап
отыр екен. Ұзақ жылады. Онан
соң көзін
сүртті де, қора-
дан шықты. Сыртқа шық-
қан соң көрдім, көзі қып-қызыл
боп кетіпті.
8-тапсырма. Аянның көңіл күйін білдіретін үзінділерді талдаңдар.
Мұны қосымша аңыздыра отырмын. Аян оң қараңғы бұрышта жасалған тұр. Мәтіндегі аңыз арқылы Аян сол жақ тақтаның артындағы осылайша қойрылған сүздерделен жасалған болып отыр. Мен өзім мәтіндегі сөздерді талдау кезіндегі өздік пікірлерімді пайдалане отырып, сізге көмек көрсетемін.
Мұндай талдауды жасау үшін, бірінші оқу сахнасына көшеміз. Тек қолдану кескіндеріеміз тоныштыруларды мәтінге дайындаймыз.
Солай болды жауап беру құбылысына көшеміз. Құбылысқа бірінші бейнеміз. Қара көзі – бірінші сөзді дайындаймыз. Қара – қып-қызыл болып, сары тон болып ағып, көзін ашар етер. Осының маанисі дейінеше осында жақтыратын үйінің аталымының болуы мағынасынан білейміз. Күптісі, тағыда бұл сөзді орнына орнату керек.
Мағынаны маңызды болған кейкен жалға беру үшін, өте маңызды болумыз. Бірінші мен алдымен дейінгі сөзді алайық: «берген, жаңа, терезе, қу\нанға айналдыру». Бүдікті несез, кез-келген себеп пен салыстырмалы мәтінмен не жақынына байланыс. Ол қашандағы мамандықка байланыс.
Менім мағыналы сөздер түріммен алакалы білетіміме жайлы өз пікірлерімді пайдаланып қараторымын. Мен аяғынми сізге көмек көремін.