А) Мәтінді оқып, оқылым стратегияларын қолданыңдар (комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу). Жасөспірімдер ересек жасқа әлі жетпегенмен, жеткіншек жастағы қылықтарын қойып, өзгелерге дұрыс қатынаса бастайды. Сыртта қарағанда мәдениетті, көмектесуге даяр тұрады. Осы уақытқа дейі ойнап, тапсырмаларды дұрыс орындамай жүрсе, осы жаста келешег ойлап, мамандық таңдауға кіріседі. Оқуға салмақты қарап, жақ оқуға тырысады. Ақыл-ойы едәуір дамып, өз ісіне, ойына дәле: талдау жасап, рефлексиясы дамиды. Негізгі әрекеті оқу мен еңб Кейбіреулері мектепте қалса, енді біреулері мамандық таңдап, қала оқу орындарына барып оқиды. Жауапкершілігі ұлғаяды, өзд туғандары және өзгелер жайлы ойлап, қамқоршы болады. Жеткіншек жаста бойдың дамуы тоқтайды. Бірақ кеудесі, аяғының бұлшық еттері өлі өсетін болады. Қыздардың бойы 17 ж ұлдардың бойы 18 жасқа дейін өседі. Егер жеткіншек кезде қызда алмағы мен бойы ұлдардан басым келетін болса, жоғары сынып ҳар қыздардың бойын қуып жетеді. Баланың психикалық, анатомия-биологиялық дамуына оны серін тигізеді. Сонымен қатар оның айнал :