А мәтіні Ауыл – қазақтың алтын бесігі десекте қателеспеген болар едік. Аттың құлағында асыр салып ойнаған халқымыз кең-байтақ дархан даламыздың, ауыл – анамыздың перзенті. Ауыл ананың аялы алақанынан талай ғалымдар, ақындар мен жазушылар, көптеген қоғам қайраткерлерітүлеп ұшқан жоқ па? Кіндік қаны тамып, кірін жуған ауылына ақындар жыр жолдарын, жазушылар сөз қорларын аяды ма? Алайда уақыт өтіп, жылдар жылжи келе алдымыздағы бұрынғы жалындаған жастардың қатары сиреп барады. Біреулер қалаға біліміздеп кетсе, енді біреулері екі қолға күрек тауып жұмыс істеу үшін кетеді. Туған өлкемніңтұнып тұрған әсем көрінісі бойыма еріксіз мақтаныш сезімін құйады. Ауылымның өскен бұталыорманы, тау суын сарқырата кең далаға алып қашқан өзендері, дән теңізіне шалынған жазық даласы, төрт түлік малға төсін ашқан құтты жайлау қырлары бар. Ауыл әрқашан алтын бесік екенін ұмытпайық. Мен өз туған жеріммен мақтанамын.(122сөз)
https://www.zharar.com/kz/shygarma/2197-village.html сайтынан өңделіп, қысқартылып алынған.
Ә мәтіні
Мен де өз ата-анаммен, достарыммен қалада демалып, уақытымды көңілді өткіземін. Осы жаңа әлемде бар жақсылық балаларға жасалып жатқанына мен шексіз қуаныштымын. Қаламыздың қақ төрінде орын алған білім ордасы мен үшін зор мақтанышпен айта аламын. Қалада балаларға арналған саябақтар жұмыс істейді. Біздей бақытты балалары бар халық шексіз бақтты ғой деп ойлаймын. Міне, туған қаламның осындай көрікті де, көркем болып келе жатқаны мені толғандырмай қоймайды, еріксіз қолыма қалам алғызады. Қалада биік үйлер, әдемі ғимараттар, жүруге қолайлы тас жолдар салынған. Сонымен бірге мен елімнің бір бөлшегімін, оның бүгіні мен болашағымын. Мен де туғанқалама өз үлесімді қоссам деген арманым бар. Арман мен тілек өте көп. Менің алдымда үлкен мақсат бар. Сол мақсатқа жету үшін мектебімнің көшбасшысы болып, достарыммен бірге ата-анаммның, ұстазымның берген ақыл-кеңесін тыңдаймын. Болашақта өзімді зияткер оқушы болуға тәрбиелеймін. Әр бала зияткер болуға талпынса, өз туған жерінің нағыз патриоты болатытына сенімдімін. (127 сөз)
https://www.zharar.com/kz/shygarma/11374-balkash.htmlсайтынан өңделіп, қысқартылып алынған.
1. Тақырыпқа байланысты суреттерді, мәліметтерді мәтін мазмұнымен салыстырыңыз. Қарама-қайшы ақпараттарды «+-» белгілерімен анықтаңыз.
Қосымша ақпарат көздерінен алынған мәлімет
Салыстыру
Қарама-қайшылық «+-»
Жасыл қаланың болашағы жарқын
Қазір ауылды көтеру қиын
Мамандар қаланың дамуы үшін ілгелес жатқан аймақтар өте маңызды деген
Ауылды көтеру – абыройлы міндет
[2]
2. А мәтінінен 2 негізгі және 2 жанама ақпаратты анықтаңыз.
жанама ақпарат
өмірдегі жағдаймен байланысы
негізгі ақпарат
[2]
3. Үйренген сөздерді қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселені шынайы өмірмен байланыстырып жазыңыз (3 сөйлем).
[1]
Жазылым.
Төмендегі суреттерді негізге алып, теңеу, эпитет, сын есімді пайдаланып, 60-70 сөз көлемінде «Табиғатым - асқар тауым» тақырыбында жазбаша мәтін құрыңыз.
Гималай тауы
Жоңғар тауы