5-тапсырма. Оқылым мәтіні бойынша пікіріңді төмендегі кестеге жүйелеп айт.

Құлақ беру

Бата жасап, бас кескен қариялар, алдымен, бастың езуінен бір кесіп алып өзі ауыз тиген соң, бастың оң жақ құлағын кесіп алып, үйдегі жасы ең кіші балалардың біріне: «Мə, балам, құйма құлақ бол, сөз тыңда, үлкендердің лебізін жерге тастамайтын жақсы азамат бол!» - деп береді. Міне, бұл «құлақ беру» деп аталады.

Көз жегізу

Әдетте білікті, тəрбиелі үлкен кісілер бас мұжығанда «көреген болсын, əділ болсын» деген ниетпен, бастың екі көзін алып, өзі қалаған балалардың біріне: «Мə, балам! Көреген көсем бол, қара қылды қақ жарар əділ бол, халқыңа алаламай тең қара!» деп оған беріп жегізеді. Міне, бұл «көз жегізу» делінеді. Қазақ халқы екі көзді бір адамға береді. Екі көзді екі адамға берсе, алакөз болады немесе əділдіктен тайып, бұра тартады деп қарайды.

Тіл жегізу

Әдетте, көреген қариялар мен тəлімгер əжелер тілдің ұшын «дұшпанның тілі кесілсін» деген ниетпен кесіп тастап, онан соң «айтар сөзі көмекейіне кептеліп қалмайтын шешен болсын» деген ниетпен көмекейін тілден бөліп алып, тілді-жақты болсын деген бір балаға: «Мə, балам, үлкендердің тілін ал, жезтаңдай шешен бол!» деп тілді беріп жегізеді. Міне, бұл «тіл жегізу» деп аталады.

Таңдай беру

Қазақ салтында, қойдың басын мұжып отырған үлкен кісілер бастың таңдайын алып, қатты қабыршағын аршып, онан соң, оны өзі қалаған бір баланың алақанын аштырып қойып: «Шешен бол! Бұл бұл көмей, жез таңдай əнші бол!» деп, таңдайды алақанына ұрып береді. Сол кезде оны бала шап беріп ұстап алса, онда сол бала ерекше шешен, əнші, жыршы болады деп есептейді. Міне, бұл «таңдай беру» деп аталады.