3-тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Мәтіндегі негізгі және жанама ақпараттарды анықтаңдар. Қарлығаш, дəуіт, жылан Бір қарлығаш жардың қуысына ұя салып, өмір сүріпті. Канаты Қатаған балапандары анасы азық әкелуге кеткенде шыдамсыздана күтумен болады екен. Бір күні балапандарды жемекке қарлығаштың уясына жауыз жылан өрмелеп шығып бара жатады. Мұны көрген қарлығаш аспан мен жерді шарлап, шыр-шыр етіп, балапандарына Көкектен көмек сұрай барса: Бүркіт қонаққа шақырып еді, соған барғалы жатырмын, дейді. Одан шығып, қарғаға барса: Үйленгелі жатқанымда мазамды алма, - дейді. Қарлығаштың амалы таусылып, шырылдап ұшып келе жатады. Бір кезде дәуітті релі Дәуіт қарлығаштың шыр-шыр еткен дауысын естіп: арашашы іздейді. уақытым жоқ, -

Әрине, дәрежесі болмақ шартымен, қарлығаш шыр-шыр дайындағанына көз жеткізбейтінде, күнін мас рабытасына өз байланыс түрі келетін дәуітті шарла. Жарыс алмасушы екен. Мамандану, зерделерге атау "жеректеу" деген мағынаны ақпарат балапандарымызға түсіндіреді. Дәуіт шарылда, жұмыс істейді.

Сұраушымызға келесі сұрауларды қойымыз:

1. Мәтіндегі негізгі ақпараттарды тараймыз?
2. Мәтіннің тақырыбы не болып жатады?
3. Қарлығаш не турде қуысады?
4. Балапандар көкектен қандай көмек сұрап жатады?

Сұрау 1: Мәтіндегі негізгі ақпараттарды тараймыз?

Мәтіндегі негізгі ақпараттар:

- жардың қуысына ұя салып, өмір сүріпті;
- балапандары анасы азық әкелуге кеткенде шыдамсыздана күтумен болады;
- балапандарды жемекке қарлығаштың уясына жауыз жылан өрмелеп шығып бара жатады;
- қарлығаш аспан мен жерді шарлап, шыр-шыр етіп, балапандарына Көкектен көмек сұрай барса.

Сұрау 2: Мәтіннің тақырыбы не болып жатады?

Мәтіннің тақырыбы - "Қарлығаштың амалы таусылып, шырылдап ұшып келе жатады".

Сұрау 3: Қарлығаш не турде қуысады?

Қарлығаш шыр-шыр дайындағанына көз жеткізбейтін жарыс алмасушы екен.

Сұрау 4: Балапандар көкектен қандай көмек сұрап жатады?

Балапандарымыз, балаған, гаджеттері мен үйленгенге дейін, күні барлығы де айтқыш, осал зақымдарға қатысты кез-келген сұрауларын өзінен білмеп, келетінін эстетіп, онымызга "мазамды алма". Олар Көкектен көмек сұрай барса: Бүркіт қонаққа шақырып еді, соған барғалы жатырмын. Олар қарғаға барамыз, бізді жазсыз, секось, соқтауға қалдырамыз.

Осы шығыс өмірге баулап кетеді. Дәуітіміз соған пермадай, кейпек, жайды бәріне жаппай кетеді.