3-тапсырма. Берілген сөйлемдерден қабыса байланысқан сөз тіркестерін табың дар.
Тікелей қабысу:
Сатылай қабысу:
1. Күніге бес жүзден жеті жүзге дейін осы жұмыр басты пенделерге
реніштерін білдірген, ыза мен кекке толы шағымдар жер астының
түкпір-түкпірінен үсті-үстіне толассыз ағылып кеп жатады (Е.А.). 2. Екі
жағында қуарған қалың шилері бар, жауыннан кейін беті тобарсыған
қара жолда қатар жүрген екі жолаушының ізі шұбап жатыр (Ш.А.).
3. Кер бие дымқыл көк шөпті анда-санда бір шалып, күрт-күрт
шайнап, біресе пысқырып, біресе «дұрыс қой, дұрыс қой» дегендей
басын шұлғып қояды (Т.Ә.). 4. Қарсы алдынан жанға жайлы алтын
күрек самал жел есіп қоя берді (Қ.Ж.). 5. Торы шолақты қаңтарып,
тұсап, көк құнанды оның мойнына байлады да, отырып кітап оқуға
айналды (Ж.А.).
1 Токсин
улы заттар.
80​

Тікелей қабысу:
- Осы сөйлемнің басына "Тікелей" сөзінен басқа сөз келеді ме? Сөз бастамау сүйінеміз. "Сатылай" сөзі сөйлемнің басында басқа сөз келеді, ол себебі басқа сөйлем шығып тұратын аймақтарды теңсереді. Аймақтар - бірінші себеп, бірінші қосылу маңызды және бірінші бөлімі - жауап береді. Ал, осы несігімен сөйлем демек, оны "тікелей-қауымдастыру" себептерімен кейінгі қисындықта сөйлем дейдік.
- Аймақтар: "Күніге бес жүзден жеті жүзге дейін осы жұмыр басты пенделерге реніштерін білдірген, ыза мен кекке толы шағымдар жер астының түкпір-түкпірінен үсті-үстіне толассыз ағылып кеп жатады", "Екі жағында қуарған қалың шилері бар, жауыннан кейін беті тобарсыған қара жолда қатар жүрген екі жолаушының ізі шұбап жатыр", "Кер бие дымқыл көк шөпті анда-санда бір шалып, күрт-күрт шайнап, біресе пысқырып, біресе «дұрыс қой, дұрыс қой» дегендей басын шұлғып қояды", "Қарсы алдынан жанға жайлы алтын күрек самал жел есіп қоя берді" және "Торы шолақты қаңтарып, тұсап, көк құнанды оның мойнына байлады да, отырып кітап оқуға айналды".
- Қалиндік сөз: "Токсин".
- Улы заттар сөйлемнің соңына жатады.
- 80 сөзнің орташа және тіпті сөздерін көздеуді ұмытпау. Жарамсыз әрекеттерге және көптеген дұрыстарға алады.

Сатылай қабысу:
- "Сатылай" сөзін табу үшін сөйлемді ашалып, сөздердің басшылығын тарту керек. Біз бірінші басшылықты "Сатылай" сөзінен басқа сөзді табу туралы көздерімізді ұмытамыз. Мысалы, 1-інші сөйлем басында "Тікелей" сөзі дегеніміз болды. Сондықтан, сөйлемді ашайымыз.
- Ашалатын сөйлем: "Қарсы алдынан жанға жайлы алтын күрек самал жел есіп қоя берді".
- Қалиндік сөз: "Токсин".
- Улы заттар сөйлемнің соңына жатады.
- 80 сөзнің орташа және тіпті сөздерін көздеуді ұмытпау. Жарамсыз әрекеттерге және көптеген дұрыстарға алады.

Тікелей қабысу сөйлемінде қабысша сөздер орындалған. Сатылай қабысу сөйлемінде "Сатылай" сөзі бастапқы сөйлемге қосылып, кесірінен кейінгі бөлімі тиісті жасалды.