3. Кестені толтыр. Мұнайдың пайдасы . Мұнайдан жасалған заттар
​

Мұнайлы ел - Құдайлы ел". Қара алтынның айналасын төңіректеген аузын айға білеген алпауыт елдер арасындағы дау-дамайға қарап, ел аузындағы осы бір әзіл аралас сөздің астарында әлдебір шындық бар-ау дейсің. Болмағанда ше?..

Қара алтын біз ойлағаннан да құдіретті. Өйткені, ол киген киіміміз, ішкен тамағымыз, жүрген жолымыз, оқыған кітабымыз.

Үңгірден алынған мұнай сол қалпында еш жерде қолданылмайды деуге болады. Оны алдымен тазартып, өңдейді. Өнімді бірнеше бөліктерге айырып алады. 

Мұнайдан жанар жағармай (авиациялық және автокөліктік), сұйытылған газ, реактивті отын (реактивное топливо), мазут, солярка, керосин алынады. Бұлардың бәрі кең қолданыстағы өнімдер болып табылады. Ал мазуттан кейін парафин, битум, сұйық отындар айырылады. Битумды минералды қоспалармен араластырып, асфальтобетон алады, асфальт жолдар дәл осы асфальтобетоннан төселеді. Котеленге арналған сұйық өнім жылу жүйесінде қолданылады. Мұнайдан гидравликалық май, вазелин т.б. алынады. Сондай-ақ, мұнайдан кремдер мен түрлі мазьдардың негізі жасалады.  Мұнайдан алынатын гудроннан құрылыс материалдары істеледі. Мұнайдың қо синтетикалық резіңкелер, каучук, синтетикалық маталар мен пластмасс, кір жуу ұнтақтары, бояу, сыр, косметика құралдары, тыңайтқыш, маргарин май, типографиялық бояулар, автокөлік шиналары сияқты күнделікті тұрмысқа аса қажет өнімдер жасалады. 

Объяснение: