2-тоқсан, 2-бөлім, 2-нұсқа «Кәсіп – бақыттың шырағы, еңбек – ырыстың бұлағы»,

«Қазақстанның су ресурстары»

Тапсырма

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қазақстан жер региондарының ішіндегі сумен аз қамтамасыз етілген елдердің қатарына жатады.Сумен қамтамасыздандыру деңгейі бойынша ол ТМД елдерінің ішіндегі ең соңғы орынды алады, тіпті Түркіменстаннан кейін тұр.

Қазақстанның жер беті сулар қорының (жер асты суларының қоса алғанда) жалпы мөлшері жылына 89.5 текше шақырымды құрайды.Республикада таза ауыз судың тым тапшылығы байқалады.

Қазақстанның жер беті су ресурстары түгел дерлік таусылған. Республиканың су шаруашылығы мәселелері тек жер беті суларын шектеп пайдалану және жер асты суларының ресурстарын меңгеру есебінен ғана шешілуі мүмкін. Республикада жалпы су пайдаланудың 9 % жер асты суларының үлесіне тиеді, біздің ойымызша оны 25% дейін көтеруге болады.

Жер бетіндегі және жер асты суларының Қазақстанның геожүйелеріне экологиялық ықпалы көп жақты сипатқа ие. Ол өзен жүйесінің жүйелігі және су қоймаларының гидрологиялық және гидрохимиялық режимі арқылы көрінеді. Өзендердің бастаулары, су режимі, жылдық су қорының өзгермелілігі және т.б. гидроэкологиялық факторлар неғұрлым маңызды болып табылады.Осы факторлардың ішіндегі кейбіреулерінің экологиялық ролін қарастырумен шектелеміз. Олардың ішінде:

 өзен жүйесінің Қазкстанның үлкен, жазық бөлігінде тым әркелкі орналасуы техногез өнімдерінің геохимиялық миграциясы процестеріне жағылуы ықпал жасамайды;

 Тянь-Шань, Алтай, Жоңғар Алатауы тау жүйелерінің өзен жүйесінің жиілігі және су бөгендерінің суы молдығы осында орналасқан өндірістік региондардың шегіне табиғи сулар мен топырақты ластаушыларды шығарып тас-тауға ықпал жасайды;

1.Мәтіннің жанрын анықтаңыз.

А) мақала

В) әңгіме С)сұхбат

D) очерк

2-тапсырма

Мәтінге ат қойыңыз, идеясын анықтаңыз.

« 3-тапсырма «Су ресурстарын тиімді пайдалану», деген тақырыпта пікір білдіріп, 2 аргумент келтіріп, эссенің негізгі бөлімін жазыңыз

Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор

Білім алушы

Мәтіндегі жанрға қатысты ерекшелікті анықтайды 1-2 мәтіннің жанрын анықтайды; 1

Мәтінге тақырып қояды

Идеясын анықтайды 1

2

Эссе құрылымын сақтайды, мәселенің шешу жолдарын ұсынады 3 тақырыпқа қатысты пікір білдіреді;

пікірін аргументтермен дәлелдейді

эссенің негізгі бөлігін жазады 1

1

1

Барлығы 7

​

1. Мәтіннің жанрын анықтаңыз.

Мәтіннің жанрын анықтау қажетті болады, себебі оларда атонау, сөйлемдеу әдісі мен мазмұны арқылы айтылған мақаланы түрлерін анықтауға болады. Біздің мәтінде сөйлемдеу әдісі арқылы бізге көрсетілген мәтінні өз мазмұнына байланысу қажет. Маселенің ғана шешімі бойынша, мәтіндегі мазмұны мен жүйелік орнатуы арқылы анықтайды. Мысалы, мәтінде анық осы тақырыптан айтылған ақпараттар мен осы ақпараттардың үлгісі.

А) А) мақала

2. Мәтінге ат қояңыз, идеясын анықтаңыз.

Мазмұнын бейнелегенде, мәтінге "Су ресурстарын тиімді пайдалану" тақырыбын қоямыз. Осы мәтінде су ресурстарына деген маңызын атауға болады, және оларды ойлап, тиімді пайдалану технологияларын ұсынады. Біздің идеямыз су ресурстарын қаншалықты пайдалануға болады, сонымен қатар, су ресурстары мен олардың идады суға халадығын көрсетуін.

3. Эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.

Тақырып: "Су ресурстарын тиімді пайдалану"

Пікір білдіру:

Эссенің бірінші бөлімінде біз су ресурстарын тиімді пайдалануға қандай әрекеттерді қажет ететіндігін айтамыз. Су ресурстары деңгейіне бағытталған жоғары мерзімде оларды тиімді пайдалану үшін шектеп және факсаулау әрекеттерін орындау керек. Біздің сабақта біз осы әрекеттерді жалпы ерітіндіктен соғаса, бірінші бөлімнің алғашқы кезеңінде су ресурстарының қаншалықты пайдалануы мен бұл пайдаланудың маңызын сипаттауымыз қажет.

Аргументтермен пікір білдіру:

Первый аргумент: Су ресурстарын тиімді пайдалану суға халықтар арасындағы келісімді береді. Міне, қазіргі адамдардың өзге қажеттіліктеріне байланысты, су ресурстарын қарау керек. Осы арқылы осы адамдар өзге қажеттілер туралы білууді алудағы жоспарларын түзу мүмкіндігін алудағы кепілдіктер мен маңыздылық асып отыратындығын атаймыз.

Второй аргумент: Су ресурстарын тиімді пайдалану самаларды, тапқырларды және жиілерді сапалап қалуда көмекші болады. Мисалы, тияп етпейді, аумақты жасау тапқырларын орналастырады, ал сексуалдық чартпаларды өзгертеді, сама факторлары арқылы бетпейді және сапалап қалуда жетістіктерді салу болады.

Третий аргумент: Су ресурстарын тиімділік мешітіндегі ҳалықты такпайтып, олардың құрамында жылдықтарға тиек келетін иммунитетті орналастыру. Оларды көптегі кезеңде жинаулық дайындауда өте көмекші болады және жерде орналасқан едігер органдардың тиімділігін, сондай-ақ қалай тиімділік пайдалануды бейнелегенде көзге ауыратындығын көрсету керек.

Эссенің негізгі бөлігіне екі тақырып жазылса, әрбір тақырыпты 3 аргументпен дәлелдеу керек. Сондықтан, деректермен көрумен, оларды пайдаланумен дәлелделген негізгі бөлімді және 3 аргументпен дәлелделенген бөлімді жазауға дайын болуымыз керек.

Мен тапсырманы шыққан жатамдық дайындығы арқылы школьникке анық, түсіндіретін және дұрыс жасалған жауабын құрастыруу жүйесі, оны көрсету өзектіріледі.