2 - тапсырма . Сөйлемдерді сөз тіркестеріне бөл . 1. Аймақтағы 50 - ге тарта үкіметтік емес ұйымды әйелдер басқарады . 2. Респуб линадағы 25 мыңдай үкіметтік емес ұйымда 250 айел отбасы және балалар мәселе лерімен айналысады . 3. Отбасы және гендерлік саясат бойынша оқулықтар мен оқу құралдарын шығару мәселесі қаралады , 4 , Гендерлік теория отыз жыл бұрын әлеу меттін ғылымда пайда болған . 5. Қазақ тілінде қыздар туралы мақал - мәтел жеткілік ті . 6. Жыл сайын « Мерейлі отбасы » ұлттық сайысы өткізіледі .
1. Аймақтағы 50-ге тарта үкіметтік емес ұйымды әйелдер басқарады.
Сөйлемді сөздікке бөлу үшін мына адістемелерді пайдаланамыз:
- Бірінші себетті соңғы тізімден айырмаңыз.
- Тізімде бір рет тексеріңіз.
- Аралық сөздерді айырмаңыз.
- Орыз белгісін орналастырыңыз.
Негізгі сөздерді анықтау үшін:
- "Аймақтағы" - аймақта "тағы" сөзінен кейін "ы" тіркесін қосамыз.
- "50-ге" - "50" санына қосылған "ге" саналарының (тек көлдене көп тілдарда) кездесетін "ге" тіркесін қосамыз.
- "тарта" - "тарту" сөзінің мәнін сөздікте көрудің қажеті жоқ.
- "үкіметтік" - "үкімет" сөзіне қосылған "тік" созулысу.
- "емес" - бірінші себетті соңғы тізімден "емес" сөзіні орындаймыз.
- "ұйымды" - "ұйым" көзінен "ды" сөзін қосамыз.
- "әйелдер" - "әйел" көзінен "дер" сөзін қосамыз.
- "басқарады" - "басқару" сөзінің мәнін айтып, сондай-ақ "ды" сөздікті қабылдаймыз.
Ал енді бұл сөйлемді сөздікке бөле бере аламыз: "Аймақтағы 50-ге тарта үкіметтік емес ұйымды әйелдер басқарады."
2. Республикадағы 25 мыңдай үкіметтік емес ұйымда 250 айел отбасы және балалар мәселелерімен айналысады.
Сөйлемді сөздікке бөлу үшін:
- Бірінші себетті соңғы тізімден айырмаңыз.
- Тізімде бір рет тексеріңіз.
- Аралық сөздерді айырмаңыз.
- Орыз белгісін орналастырыңыз.
Негізгі сөздерді анықтау үшін:
- "Республикадағы" - республикада "дағы" сөзінен кейін "ы" тіркесін қосамыз.
- "25 мыңдай" - 25 мың санына қосылған "дай" сөзін қосамыз.
- "үкіметтік" - "үкімет" сөзіне қосылған "тік" созулысу.
- "емес" - бірінші себетті соңғы тізімден "емес" сөзіні орындаймыз.
- "ұйымда" - "ұйым" көзінен "да" сөзін қосамыз.
- "250" - санның ағымдас түрін қолданмамыз.
- "айел" - "айел" сөзінің мәнін айтып, сондай-ақ "л" сөздікті қабылдаймыз.
- "отбасы" - "отбасы" сөзімен айналысу, оны "ос" арқылы сөздікке бөлетеміз.
- "және" - "және" сөзіні бирнеше сөйлемдерді бірінші сөберетін аразылап айырамыз.
- "балалар" - "балалар" сөзіні және ана тілінде дейінгі білім беру жүргізетін орталықтарды анықтау "ар" қосып тастаймыз.
- "мәселелерімен" - "мәселе" сөзіне түрлі замандастыққа көздесетін "лер" сөзін қосамыз.
- "айналысады" - бірінші себетті соңғы тізімден айырамыз.
Сондықтан, бұл сөйлемді сөздікке бөле бере аламыз: "Республикадағы 25 мыңдай үкіметтік емес ұйымда 250 айел отбасы және балалар мәселелерімен айналысады."
3. Отбасы және гендерлік саясат бойынша оқулықтар мен оқу құралдарын шығару мәселесі қаралады.
Сөйлемді сөздікке бөлу үшін:
- Бірінші себетті соңғы тізімден айырмаңыз.
- Тізімде бір рет тексеріңіз.
- Аралық сөздерді айырмаңыз.
- Орыз белгісін орналастырыңыз.
Негізгі сөздерді анықтау үшін:
- "отбасы" - "отбасы" сөзіні және ана тілінде дейінгі білім беру жүргізетін орталықтарды белгілеу "ар" қосып тастаймыз.
- "және" - "және" сөзіні бирнеше сөйлемдерді бірінші сөберетін аразылап айырасамыз.
- "гендерлік" - "гендер" - "лік" сөзінен-ақ "сіз" сөзді орындаймыз.
- "саясат" - саясатты "сат" сөзін орындаймыз.
- "бойынша" - "бойын" сөзіне "ша" сөзді орындайды.
- "оқулықтар" - "оқу" сөзінің мәнін айтып, сондай-ақ "лық" сөзді орындаймыз.
- "мен" - "және" сөзін тыңдау мақсатында пайдаланылуы мүмкін.
- "оқу" - "оқу" сөзіні сөздікке бөлу мүмкін емес.
Сондықтан, бұл сөйлемді сөздікке бөле бере аламыз: "Отбасы және гендерлік саясат бойынша оқулықтар мен оқу құралдарын шығару мәселесі қаралады."
4. Гендерлік теория отыз жыл бұрын әлеу меттін ғылымда пайда болған.
Сөйлемді сөздікке бөлу үшін:
- Бірінші себетті соңғы тізімден айырмаңыз.
- Тізімде бір рет тексеріңіз.
- Аралық сөздерді айырмаңыз.
- Орыз белгісін орналастырыңыз.
Негізгі сөздерді анықтау үшін:
- "гендерлік" - "гендер" - "лік" сөзінен-ақ "сіз" сөздің айырмасын жасаймыз.
- "теория" - "теор" сөзіне "ия" сөзді орындаймыз.
- "отыз" - санға қатысты ағымдас санын қолданмамыз.
- "жыл" - "жыл" сөзіні сөздікке бөлу жасаудың күшін "л" сөзімен айныстыраймыз.
- "бұрын" - "бұр" сөзін айырмайдық.
- "әлеу" - "әлеу" сөзін айырмайдық.
- "меттін" - "мет" сөзінің айырмасын "тін" көзінен таңдайдық.
- "ғылымда" - "ғылым" көзінен "да" сөзін айналдырап, сондай-ақ "да" сөз арқылы сөздікке бөлеміз.
- "пайда" - "пайда" сөзін айырмайдық.
- "болған" - "болу" сөзінің мәнін айтып, сондай-ақ "ган" сөзін қабылдаймыз.
Сондықтан, бұл сөйлемді сөздікке бөле бере аламыз: "Гендерлік теория отыз жыл бұрын әлеу меттін ғылымда пайда болған."
5. Қазақ тілінде қыздар туралы мақал-мәт