2-матія Бұрышы заманда мала өте бай бір ел болыпты. Бұл жерін тұрғындары
отбасымыз бен малымызды коргайтын батырымы болса екен,
армандары болыпты.
Күндердің күнінде бір отбасында алып бала дүниеге келеді. Ел-жұрт жина
үлкен той ясасайды. Балана Толағай деп ат қояды. Сол нәресте жыл сайын емес, күн сайын
ержете бастайды. Бір жылы жаңбыр жаумай, шөп шықпай, малдар кырыла бастай
Халықтың басына түскен қиындықты уайымдаған Толағай Дана деген аксакала барып,
ақыл сұрапты. Сонда қарт айтқан екен:
- Толағай, біздің жерімізде тау жоқ, бұлт келмейді. Сондықтан жаңбыр жаумайды,
дейді.
Толағай:
– Ата, сіз рұқсат етсеңіз, бір жерден тау арқалап алып келсем бола ма? - дейді
Қарт Толағайға риза болып, рұқсатын береді.
Арада ай өтеді, жыл өтеді. Бір күні Толағай Тарбағатай тауына жетіп, төменде
орналасқан кішірек тауды арқасына салып алады. Арада біраз уақыт өткен соң, Толағай
рей бастайды. Ауылына жақындап қалғанда тізесі бүгіліп, құлап түседі. Еліне жаңбыр
сыйлаған батыр осылай таудың астында мәңгі ұйқыға кетеді.
Содан бері ол тауды ел «Толағай» деп атап кетіпті. Жаңбыр жауған сайын жұрт
Толағайды есіне алады екен.