1.Жұмбақтарды сөздіктің көмегімен
аудара отырып, дәптерлеріңе
жазыңдар
1. Басы домалақ, сабы сызық. (Ожау)
2. Өзімен біз шәй ішеміз, ұзын түтігі бар. (Шәйнек)
3. Шәйнекпен оған шәй құямыз, өзі домалақ пішінді. (Кесе)
4. Сорпа, ас ішкенде керек зат. (Тәрелке)
5. Басы өткір, сабы сызық? (Пышақ)
2.Диалогті оқып шығыңдар, жазып,
жалғастырыңдар және орыс тіліне
аударыңдар. Ыдыс түрлерін диалог
түрінде жалғастырыңдар
-Қандай ыдыстардың түрін білесіңдер?
-Кесе, қасық, шанышқы, шөміш, ожау, қазан.
-Шайды немен ішеді?
-Шәйнекпен.
-Тамақты қандай ыдысқа қайнатады?
-Қазан, кәстрөл?
-Қазақтың сүйікті тағамы етті немен береді?
-Табақпен.
-Шанышқыны қайуақытта пайдаланады?
-Түрлі салаттар жегенде.
3.Сөздікті пайдалана отырып,
мәтінді орыс тіліне аударыңдар
және дәптерлеріңе көшіріп
жазыңдар.
Үстелге қойылатын ыдыс, аспаптар

*Үстелге қойылатын ыдыс, аспаптардың түрлері өте көп. Олардың әрқайсысының өз орны және қызметі мен маңызы бар. Жақсы әйел адам немесе аспаз үстелге қойылатын ыдыс-аяққа үлкен мән берген. Қазақ халқында «Аяғына қарап, асын іш; анасына қарап, қызын ал» деген қанатты сөз текке айтылмаған. Бұл жерде философиялық ой жатыр. Ол тәрбиеге тікелей байланысты. Үстелге қойылатын ыдыс, аспаптар адамның мінезін, басқалармен қарым-қатынасын, сол отбасының аурасын да көрсетіп тұрады. Халықта «Сынық ыдыспен тамақ ішпе», «Шеті ұшқан ыдысты пайдаланба», «Кертілген ыдысты қолдансаң, көңілің кетіледі» деген ұғымдар бар. Мұның бәрі жай айтылған сөз емес, халықтың тәжірибе жүзіндегі көз жеткізген дәлелі. Той-томалақта да, жиын және ойын-сауықтарда да ыдыс-аяқты толтыру, тәрелке сындырып, ырымдау, тәрелкемен «шашу» шашу, тс.с. дәстүрлер, ырымдар жиі кездеседі.
*Ыдыстарды ұқыпты ұстау керек, өйткені ол тез сынады. Сынған ыдыстың ұшы өте үшкір болады. Қолдарыңды жаралап алуларың мүмкін. Сондықтан, балалар және ересектер ыдыстарды сындырып алмау үшін үстел үстінен алған кезде екі қолмен абайлап алу керек. Техникалық жағынан, ыдысты сындыру немесе гигиеналық жағынан, салақ болу да аса қауіпті. Басқасын былай қойғанда, лас ыдыс, үстелге қойылатын аспаптар кір болса, жұқпалы аурулар тудыруы мүмкін. Ал, сынық ыдыстар физикалық қауіп тудырады. Сол себепті де ыдыс-аяқтарға ұқыпты болуымыз керек.

Mari2909    1   20.03.2020 23:46    4