1 - тапсырма . Суреттерді пайдаланып , мәтін құраңыз , Айтылым 2 - тапсырма . Сұратарға жауап беріңіз 1. Орталық Қазақстанға қандай облыстар жатады ? 2. Орталық Қазақстанда қандай ірі қалалар бар ? 3. Орталық Қазақстанда қандай кәсіпорындар бар ? 4. Орталық Қазақстанда әлемге несімен танымал ? 3 - тапсырма . Мәтінді оыңыз , Орталық Қазақстанда орналаскан Жезқазған аймағы - түсті металлургияның орталыгы . Зерттеуші ғалымдар ҚСәтбаев пен Ә.Марнұлан , Н.Валукинский мен геолог С.Боллдың сбектерінде адамдардың қола дәуірінде осы өiрден миллион тоннадай мыс кенін өндіргені айтылады , Қазіргі Жезқазған жерін жайлаған сақтардың үлкен тайпасы - массагеттер мыс пен алтынды ендіріп мыстан қару - жарақ жасағандары туралы дерек бар . Ағылшындар 1907 жылдан бастап алғашқы шахталарды қазып , 1913 жылы Қарсақбай зауытын салуға кіріседі . Олардың балқытуға дайындаған мыс кенінің көлемі 37 500 тоннаға барабар болған . Ағылшындар кен қойнауының тереіне бойламай , мысы мол жерлерді ғана игерген , Жезқазған кенін игеріп , ілгері дамыту Қаныш Сәтбаевтың есімімен тығыз байланысты . Қала мәртебесін алған 1954 жылы Жезқазғанда 30 мы тұрғын болса , қазір 90 мыңа жуық адам тұрады . Сөйтіп , « Бұл жерде қала болады » , - деген Қаныш Имантайұлының болжамы орындалды , Отандық корпорацияға айналған « Қазақмыс » — бұгінде Қазастандағы ең ірі мыс өндіруші . Ол — әлемнің осы саладағы көшбасшы он компаниясының бірі , « Қазақмыс » — әлемдегі ірі күміс өндіруші , « Орталық Қазақстан » газетінен ​

1 тапсырма:

Көмір – өсімдік қалдықтарынан түзілген жанғыш, қатты шөгінді кен жынысы. Көмір құрамында әр түрлі мөлшерде минералдық қоспалар (50%-дан аспайды) бар, ол басқа шөгінді кен жыныстарының арасында қабаттар түрінде кездеседі. Көмір үш генетикалық топқа бөлінеді: гумолиттер, сапропелиттер, сапрогумолиттер.

Олардың біріншісі – тек жоғары сатыдағы өсімдік қалдықтарынан, екіншісі – негізінен, төменгі сатыдағы өсімдік қалдықтарынан, ал сапрогумолиттер аралас өсімдік қалдықтарынан тұрады.

Химиялық құрамының, физикалық және технологиялық қасиеттерінің өзгешеліктеріне қарай көмір мынадай негізгі табиғи түрлерге ажыратылады: қоңыр көмір, таскөмір, антрацит. Көмірдің қасиеттері оның петрографиялық құрамына, көмірлену дәрежесіне және минералдық микроқұрауыштардың мөлшеріне байланысты болады. Көмірдің тығыздығы 0,92 – 1,7 г/см3 аралығында, бұл көрсеткіштің мәні күлділік азайған сайын төмендейді; қаттылығы Моос шкаласы бойынша 1 – 3 аралығында. Органикалық массасының элементтік құрамы көміртектің басымдылығымен (қоңыр көмірде 65%, антрацитте 98%), оттек (тиісінше 30-дан 1%-ға дейін) және сутек (6-дан 1%-ға дейін) мөлшерімен сипатталады.

Көмірдің басты технологиялық көрсеткіштері – ұшпа заттардың шығымы, біріккіштігі, күлділігі. Көмір – бағалы металлургиялық және химиялық өнеркәсіп шикізаты, отын ретінде кеңінен пайдаланылады; бітімі қабатты, түйіршікті, құрылымы біртекті және жолақты; түсі қоңырдан сұр қараға дейін, күңгірттен металл түске дейін жылтырайды. Көмір көп таралған пайдалы қазба. Қазақстанда аса ірі көмір кендері Қарағанды, Екібастұз көмір алаптарында орналасқан.

2 тапсырма өзің ауызша жауап бересің

3 тапсырма оқисың болды