1- Тапсырма. Мәтiндi мұқият оқыңыз. Мәтiндегi 2 негiзгi ақпаратты анықтап, кестеге түсiрiнiз, 2 нақтылау сұрақтарын құрастырыңыз. Әлемнiн ең үлкен кітапханасы

<<Александрия кітапханасы ертенген 391 жылдан 1220 жылға дейiн 830 жыл Отырар кiтапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болган>> деп қорытындылайды профессор Еренғайып Омаров. Өкінішке қарай, даңқты бабаларымыздың мыңдаған жылдың тарихымен, ғылым, бiлiм, енердегi жетiстiктерiнiн алтын коры сақталған осы кітапхана тугi қалмай жойылып кетіпті.Жер түбiндегi мысырлық ғалым Птоломей болмаса, бiз де ондай кітапхана болғанын білмес те едiк. Осы кітапханадан бiлiм алган, букіл әлем мойындаған Әбу-Насыр әл-Фараби туралы деректердi де тек соңғы кезде алыс шетел деректерінен таптық. Отырардын езiнде әл-Фарабиден де бiлiмi жоғары, оған бiлiм үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкiн. Себебi Отырар кітапханасын әл-Фараби жинамағаны айтпаса да тусiнiктi. Бұл кітапханада жүздеген жылдар бойы қаншама ғалымдар еңбек етті Ол заманда кітаптың ете қымбат тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауға мол қаржы кеткені анық. Ол кітаптарды сатып алу, жинақтаудан басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана ғимараты және ондағы жұмыс iстейтiн ғалымдарды қаржыландыру қала бюджетіне оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім қалалардың көтере алмасы

белгiлi Осындай үлкен кітапхананы IХ ғасырда әлемнiн жарты бөлiгiнен байлық тоқтаусыз құйылып жатқан Бағдат халифтері жинақтаған. Халиф ал-Мамун (813-833ж.) Бағдат каласында << Байт Әл-Хакма>> (Даналық уйi) атты ғалымдар уйiн ашып, дүниенің түкпір түкпірінен ғалымдар шақырып, кітапхана қорын әзірлеген. Обсерватория ашкан. Кейiн Бағдатта өте улкен кітапхана жинақтаған. Бұл <<Даналық үйiнде>> Орта Азияның, гректiң, парсының, Мысырдын көптеген ғалымдары жұмыс жасады. Солардың еңбегінің арқасында Keйiн караб еркениеті» деген түсiнiк пайда болды.

«Даналық үйiнде ең бiрiншi болып Орта азиялык математик Әл-Хорезми басшылық жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Багдат халифiнiң шақыртуымен Бағдатқа барған. Осы

кездегі Бағдат Халифiнiң басты уәзiрлерi Фараб қаласынан болған деген дерек бар. Халифке ақылқосатын уәзірлердiн тек бiлiмдi, қабілетті адамдардан жиналатынын ескерсек, фараб қаласының бұлзаманда ғылым-білім, мәдениеті өте жоғары қала болғаны айтпаса да түсінікті. Ғылым-бiлiмде осындай үлкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар қаласының негiзгi табыс кезi сауда деп білеміз. Кейiн ғалымдар <<Ұлы Жiбек жолы» деп атаған үлкен сауда жолының күре тамырында орналасқан қаланың табысы жоғары қала болғаны даусыз.

No

1 2

Мәтiндегi негiзгi ақпарат

Нақтылау сұрақтары:

1. 2.

2.-тапсырма

Устеудiң мағыналық түрлерін қатыстырып, «Кітап оқу бiздi неге жетелейдi?>> атты такырыпта шағын ойтолғау жазыңыз. (10 сейлем)​

nazyrovailnara    3   05.05.2021 13:40    0