5-тапсырма. Мәтінмен сұмыс Хрестоматия оқу құралында берілген мына деректе қай билеушілер жөнінде
1. «1737—1738 жылдары ауған тайпаларын өзіне бағындырған билеуші Үнді-
станның «Ұлы Моғол» державасына қашқындар, яғни ауған көтерілісшілерін
паналатты деген сылтаумен соғыс жариялады.
2. Оның өскерлері 1739 жылы наурызда Карналдағы ұрыста Мұхаммед
шахтың «Ұлы Моғол» державасын талқандап, оның астанасы Делиді жаулап
алды. Дели де елдің, басқа көптеген аудандары сияқты жаппай тонаушылыққа
ұшырады»,​

мен кахтан блейньаьаьаьаьвь

Мен есептік жолда шығару процесімен бірге, солай тапсырманы шешу әдістемесі мен логикасын түсіндіру мақсатында бастаймыз.

1. Ілгері оқу. Мұндай мәтінімен танысуды бастаңыз. Мынау немесе танымал өзгерістерге даталанған болса, оны білдіріп, аргументтеріңізбен онымен қайталама жасаңыз. Өтінемін, бұл тек орта мектептің шешуіндің жан-жақты талдауы болып, соны былай шешуi ретінде оқуды қоса аласыз.

2. Қосымша мәтірлерді оқыңыз. Оалыс ақиқамыздың түзулып жатқан екі қатесін устаңыз. Оны 3 бөліп қарәкке шегізіңіз:

a. "1737—1738 жылдары ауған тайпаларын өзіне бағындырған билеуші Үнді-станның «Ұлы Моғол» державасына қашқындар, яғни ауған көтерілісшілерін паналатты деген сылтаумен соғыс жариялады."
- Бұл дәстүрлік, таяулдыққа ыңғайлы жол. „1737—1738 жылдары“ дегеніміз, осы хронологияның (жылдар) кезкесетін уақыты. "Тайпаларын өзіне бағындырған" болмаса, берілген хрестоматияның атында ғана тақырыпты анықтамаймыз. "Үнді-станның «Ұлы Моғол» державасына қашқындар" деген бөлімде, осы хрестоматияны айтуға жататын орын туралы ақпарат беріліп отыр. "Ауған көтерілісшілерін паналатты деген сылтаумен соғыс жариялады" суреттелген процеспен байланысты тапсырманы осы нәсілде шешемізді анықтайды.

b. "Оның өскерлері 1739 жылы наурызда Карналдағы ұрыста Мұхаммед шахтың «Ұлы Моғол» державасын талқандап, оның астанасы Делиді жаулап алды. Дели де елдің, басқа көптеген аудандары сияқты жаппай тонаушылыққа ұшырады.​"
- "Оның өскерлері 1739 жылы наурызда Карналдағы ұрыста" дегеніміз, осы айда провозглашенные держава кез келген. "Мұхаммед шахтың «Ұлы Моғол» державасын талқандап" – жеке моғол державасын баспадын ұрысты таңдаған адам. "Оның астанасы Делиді жаулап алды" – елде şұғыл, үш әсірін талқан, держава астанасын шах пайғамда бесіншіде жаулап алу.


Осындай пырысты қолданып жауапты білдіргішті жасап алу, шешемін күтіп, тапсырма толтырылғанша күту керек. Уақытым мен қызметім беғениледігін және сапалы ойлау мақсатында бұл көмекші болатынын үміттенемін.