Зат айналымы атмосферадағы, литосферадағы, сонымен қатар, биосфера құрамына кіретін қабаттардағы жүретін процестерге заттардың бірнеше рет қатысуымен көрінеді. Заттардың бүкіл ғаламшарды қамтитын айналымын негізінен екіге бөліп қарастырады: үлкен (геологиялық) және кіші (биологиялық немесе биотикалық).Өсімдік судағы сутекті фотосинтез процесі кезінде органикалық заттарды түзуге пайдаланып, молекулалық оттекті бөліп шығарады. Тірі организмдередің тыныс алу мен органикалық заттардың тотығу процестерінің нәтижесінде су қайтадан түзіледі. Гидросферадағы барлық бос су өзінің тіршілік ету тарихында айырылу мен ғаламшардағы тірі затта жаңадан қайта түзілу циклінен бірнеше рет өткен. Жердегі жыл сайынғы су айналымында шамамен 500 000 〖км〗^3 су қатысады. Судың айналымы мен оның қоры (салыстырмалы мөлшерде).