№3 Практикалық жұмыс
№3 Практикалық жұмыс
Евразияның климаты
Сабақтың мақсаты: Материк аумағындағы климаттық жағдайлар мен климат ерекшеліктерінің қалыптасу заңдылықтарын анықтау; тақырыптық климатологиялық карталармен, кестелермен, диаграммалар мен жұмыс істей білу дағдысын қалыптастыру.
1-тапсырма. Атластардағы тақырыптық климаттық карталарды пайдалана отырып, Евразия климатының қалыптасу ерекшеліктеріне, климаттың құрамдас бөліктерінің жылдық және маусымдық көрсеткіштеріне талдау жасау.
Климаттық белдеулер бойынша радиациялық баланстың өзгеруі мен өзгеріс бағыттарына талдау жасау.
Қысқы және жазғы маусымдардағы атмосфералық қысым өзгерісін анықтау. Жыл маусымдары бойынша қалыптасатын жоғары және төменгі қысым орталықтарының әсерін зерттеу.
Маусымдық жауын-шашынның таралу картасы бойынша материктегі жауын-шашынның әр аймақтар бойынша жылдық орташа көрсеткіштерін анықтау.
Атлант мұхиты жағалауы, материктің ішкі бөлігі және Тынық мұхит жағалауы бойынша тропиктік және қоңыржай белдеулердегі орташа температураның өзгерісіне талдау жасау.
2-тапсырма. Евразияның контур картасында климаттық белдеулер мен облыстардың шекараларын көрсету. Климаттық белдеулер мен облыстар картасының мазмұнын ашып көрсету мақсатында материктің климаттық кестесін құрастыру. Кесте құрамына мынандай бағандар енгізу қажет: 1- климаттық белдеудің атауы; 2-жылдық радиациялық баланс; 3-жазғы және қысқы маусымдардағы негізгі ауа массалары; 4-жаз айларының орташа температурасы; 5- қыс айларының орташа температурасы; 6- жылдық жауын- шашын мөлшері; 7- жылдық булану мөлшері; 8- аязсыз күндер саны; 9- климаттық белдеулер аумағындағы климат типтері.
Жеке тапсырмалар:
Төмендегі метеостанциялардың климаттық көрсеткіштеріне салыстырмалы талдау жасау: Берген, Париж, Лиссабон, Куопио, Варшава, Афины, Абасири, Харбин, Нанкин, Ханой, Джакарта.
Мына бағыттардың бірі бойынша климаттық қима түсіру: 900 ш.б. меридианы, Париж- Варшава- Москва; Ұлан- Батор- Харбин- Абасири.
Бұл тапсырманы орындаған кезде алдымен берілген бағыт бойынша горизонтальдық және вертикалдық масштабтарды анықтап алып, гипсометриялық қима түсіру қажет. Гипсометриялық қиманың үстіңгі жағына қызыл түспен шілденің, көк түспен қаңтардың орташа температурасын көрсететін сызықтар салынады. Оның үстіне изогиеталар бойынша жылдық жауын-шашын мөлшерін көрсететін сызық жүргізіледі. Қима бойында климаттық белдеулер мен облыстарды көрсету керек.
Төмендегі тақырыптар бойынша баяндамалар даярлау:
а) Шығыс және Оңтүстік- Шығыс Азияның муссондық климат типтері.
б) Шығыс және Оңтүстік- Шығыс Азияның тайфундары.
в) Евразияның құрғақшылық аудандарының климаты.
г) Евразияның биік таулары аймақтарындағы климат типтері.
д) Евразия материгінің агро климаттық ресурстары.
Қолданылатын әдебиеттер:
1. Географиялық атлас (орта мектеп мұғалімдеріне арналған). – М., ГУГК, 1980-1986 ж.
2. Богданов Д.В. География Мирового океана. – М., 1978.
3. Гембель А.В. Общая физическая география Мирового океана. – М., 1979.
4. Пашканг Н.В. Практикум по общему землеведению. – М.: Высшая школа, 1982.