Есеп шығару №1. Автомобиль өзінің қозғалыс уақытының бірінші бөлігін 80 км/сағ жылдамдықпен жүрді, ал уақытының екінші бөлігін 40 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Автомобиль қозғалысының орташа жылдамдығы қандай? №2. Ұшақ А пунктінен шығысқа қарай l=300 км қашықтықта орналасқан В пунктіне ұшып келеді. Егер 1) жел жоқ болса,2) жел оңтүстіктен солтүстікке қарай соғып тұса, 3) жел бастыстан шығысқа қарай соғып тұрса, онда ұшу уақытының ұзақтығы қалай болады? Желдің жылдамдығы 20 м/с, ауамен салыстырғандағы ұшақтың жылдамдығы 166,6 м/с

№1. Жасаушының өзінің қозғалыс уақытының бірінші бөлігі 80 км/сағ жылдамдықпен жүреді, ал екінші бөлігі 40 км/сағ жылдамдықпен жүреді. Қалай табылуы керек ілеу саласын түсіну үшін қозғалыс уақытының орташа жылдамдығын табамыз.

Жылдамдық - шығарған жолдағы өзінің жергілікті қашықтығынамызды құрамыз.

Есептегі автомобиль Жылдамдық 1-де ғана жүріп, осы бөтен қалған уақытуларда Жылдамдық 1+2-де ғана араласа келеді. Мысалы, араласа болатын уақыт 10 сағ болса, автомобиль 8 сағ Жылдамдық 1-де жүріп, 2 сағ Жылдамдық 2-де жүру керек.

Осы айырмашыны негізгі бөліміне тапсыру үшін, Жылдамдық 1-нің уақытын қалған уақытпен бөліп, Жылдамдық 2-нің уақытын табамыз.

Жылдамдық 1 үшін қазіргі бөлігі:
80 км/сағ * 1/2 = 40 км/сағ

Жылдамдық 2 үшін қазіргі бөлігі:
40 км/сағ * 1/2 = 20 км/сағ

Орташа жылдамдықты есептеу үшін, Жылдамдық 1 және Жылдамдық 2 нөлден басқа да ешкімнің қызметінсіз қалып жатса, олардың орталықтығын табамыз.

Орталама жылдамдықты қайталап алу үшін Жылдамдық 1 және Жылдамдық 2 бөлістіріледі.

40 км/сағ + 20 км/сағ = 60 км/сағ

Орташа жылдамдығы 60 км/сағ.

Осындай шығару саласы да, автомобильдің қозғалысында өтілу мерзімін түсіну үшін Жылдамдығынан аластатылан жолдың Қашықтықтарын қабылдап, сол қашықтықтардың Қашықтықты жылдамдығымен қоса аламыз.

№2. Егер жел жоқ болса, біз орындауға болмайды. Ал егер жел болса және оны арқылы шығып, желдің бару жолына дейін кеткен болса, сол кезде автомобиль қашықтықты толтыру мерзімін түсіну үшін қоса аламыз.

Автомобиль қазір Қашықтықтардан 300 км қашық. Осы үшін, автомобильдің жылдамдығын ("40 км/сағ" жазылган орындауымыз) өту керек. Қашығың дұрысап, қажетті барлык тілектерге өтуге болады.

300 км / 40 км/сағ = 7,5 сағ

Ал, автомобиль шығығына дейін жету үшін қаралатын бару жолына мәні жоқ дуралыктар туарап орналаса, автомобиль осы айырмашыны кеткенде ол әржайымды "66,6 м/с=239,76 км/сағ" (км-демең) жылдамдықты ұстап бара алады.

300 км / 239,76 км/сағ = 1,25 сағ

Орындау кезінде автомобильдің ұзақтығы 7,5 сағ және 1,25 сағ атап алынады.

Осына сәйкес, ұшу уақыты 7,5 + 1,25 = 8,75 сағ болады.

Сонымен, автомобиль қозғалысының орташа жылдамдығы 60 км/сағ, және ұшу уақыты 8,75 сағ болады.