У ХІІІ стагоддзі велізарная Полацкая дзяржава падзялілася на дробныя ўдзельныя княствы. На захадзе Беларусі пачало ўтварацца Літоўскае княства са сталіцай у Наваградку. Заснавальнікам яго лічыцца Міндоўг. У 1323 годзе яго нашчадак Гедымін перанёс сталіцу княства ў Вільню. Распад Кіеўскай Русі, Полацкага княства і ўтварэнне новай дзяржавы — Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага (ВКЛ) — садзейнічала фарміраванню трох усходнеславянскіх народнасцей — беларускай, рускай і ўкраінскай.