Паразважайце пра філасофскі сэнс назвы паэмы «Новая зямля».

Філасоўскі сэнс назвы паэмы залежыць і ад часу, калі яна стваралася. Пераломная эпоха, насычаная трагічнымі падзеямі сусветна-гістарычнага значэння.

Якуб Колас прайшоў праз Першую сусветную вайну, перажыў Лютаўскую і Кастрычніцкую рэвалюцыі, а затым і грамадзянскую вайну. Для чалавека, які не назіраў збоку, па-філасофску асэнсоўваючы гісторыю, а жыў, так бы мовіць, унутры сацыяльна-палітычных працэсаў, уласнае існаванне ўяўлялася хаосам, поўным бязладдзем і панаваннем дзікіх, неўтаймаваных варожых сіл. Праблемай стала ўсё — ежа, самыя звычайныя ўжытковыя рэчы, жыллё, праца. Сталыя, разважлівыя людзі, да якіх, бясспрэчна, належаў Якуб Колас, усё больш адчувалі тугу па стабільнасці, нармальнасці, прытулку. А што можа быць больш нармальным, чым праца на зямлі? «Новая зямля» — гэта своеасаблівая мара аб гарманічным жыцці.

Гарантам такога жыцця спрадвеку была зямля. Тму сюжэтам паэмы з’яўляецца клопат галоўнага героя Міхала пра набыццё ўласнага ўчастка — новай зямлі, сваёй, каб яна стала мацярынскай для яго дзяцей, усіх нашчадкаў. Ён ведаў, што зямля, што б ні здарылася ў свеце, ніколі не падвядзе, што яна заўсёды аддзячыць, калі да яе прыкласці любоў і працу. Добры гаспадар заўсёды ўлічваў дзясяткі розных фактараў, якія маглі забяспечыць багаты ўраджай, а значыць, дабрабыт, магчымасць вучыць дзяцей, будавацца. Ствараючы паэму ва цяжкіх гістарычных умовах, Якуб Колас спадзяваўся на норму, парадак, даваў і прыклад, звернуты ў мінулае.

Назва паэмы — «Новая зямля», з’яўляецца сімвалічнай. Заканчваючы паэму ў пачатку 1920-х гадоў, Якуб Колас ужо жыў на сапраўды новай зямлі — ва ўсім новай, з нябачным да таго парадкам, у сацыялістычнай дзяржаве. На слыху была «новая эканамічная палітыка» (НЭП). У назве паэмы можна бачыць розныя сэнсы: і стан, у якім знаходзілася на момант заканчэння твора краіна ў параўнанні з яго ж уласнымі ўспамінамі, і мара герояў паэмы, ды і самога паэта, аб шчасці, і агульначалавечая туга па ідэале, які быў у думках і сэрцы пісьменніка.