Marifatparvar vatandoshlarimiz haqida malumot toping​

TOSHKENTDAGI JADIDCHILIK – 19-asr oxiri va 20-asr boshlarida Turkiston mintaqasi va unga tutash hududlar hayotida muhim ahamiyat kasb etgan ijtimoiy-siyosiy ma’rifiy harakatning tarkibiy qismi. Bu harakat dastlab 19-asrning 80-yillarida Qrimda Ismoilbek Gasprinskiy rahbarligida vujudga kelgan. Turkistonda jadidchilik harakati vujudga kelishida samarqandlik Mahmudxo‘ja Behbudiy muhim rol o‘ynagan. Toshkentda Munavvarqori Abdurashidxonov, Abdulla Avloniy, Ubaydulla Asadullaxo‘jayev (Ubaydulla Xo‘jayev), Toshpo‘latbek Norbo‘tabekov bu harakat tepasida turgan. Munavvarqori Toshkent jadidlarining otasi deb e’tirof etilgan.

Jadidlar musulmon maktablarining ta’lim usuli va dasturlarini isloh qilib, yangi usul (jadid) maktablari ochishgan. 1900 yil Toshkentda Munavvarqori tashkil qilgan yangi usul maktabi ish boshlagan. Keyinchalik u namuna maktabiga aylantirilib, unda 5–6 sinf kabi yuqori sinflar bo‘lgan. Toshkentlik ma’rifatparvar Saidrasul Saidazizov shaharda yangi usuldagi mahalliy maktablar ochgan, ularni rus-tuzem maktablaridagi ta’lim-tarbiya metodikasi asosida ishlangan dastur va darsliklar bilan ta’minlagan, o‘zi ham o‘qituvchilik qilgan. Uning «usuli savtiya» («tovush usuli») metodidagi «Ustozi avval» (1902) darsligi 17 marta nashr etilgan. Munavvarqorining «Adibi avval», «Adibi soniy» (1907), Abdulla Avloniyning «Birinchi muallim» (1910), «Ikkinchi muallim» (1912) kabi darsliklari chop qilingan.