5- mashq. Maqollarni yozing. Kesimlarning ifodalanishini tushuntiring. 1. Halol mehnat yaxshi odat, 4. Betashvish bosh qayda, Berur senga saodat. Mehnatsiz osh qayda. 2. Mehnatdan qo'rqma, Minnatdan qo'rq. 5. Daryo suvini bahor toshirar, Odam qadrini mehnat oshirar. 3. Yer boylikning onasi, Otasi mehnat. 6. Mehnatdan kelsa boylik, Turmush boʻlar chiroyli.
Birinchi qatori "Halol mehnat yaxshi odat, Betashvish bosh qayda, Berur senga saodat. Mehnatsiz osh qayda" deb yozilgan. Bu izohlar mehnat va betashvishning odatlar bilan bog'liq bo'lganligini ifodalaydi. Halol mehnatning yaxshi odat bo'lishi, nafaqat uzluksiz tirik bo'lishga balki saodatga tegishli bo'lishini bildiradi. Birinchi va ikkinchi izohlar orasidagi farqni tushuntirish uchun, mehnatdan qo'rqish va minnatdan qo'rqish ham tahlil qilinadi. Mehnatdan qo'rqish tahlilida, odamning o'zi o'ziga mahrum bo'lishi, rivojlanishi to'xtamasligi, takofoxonasizlik va to'shlikka etishgani kabi fazo va nozli ravishda emasligini tushuntiramiz. Minnatdan qo'rqish tahlilida esa, odamning tashvishi va hurmati ko'payadi, uning ishlari yaxshi qabul qilinishi va uning o'ziga ishonishi aniqlanadi.
Ikkinchi qatori "Daryo suvini bahor toshirar, Odam qadrini mehnat oshirar" deb yozilgan. Bu izohlarda, mehnat va odamning qiymat bahoqirlashganlik va o'ziga aytish orqali odatlarini va meroslarini ifodalaydi. Daryo suvini bahor toshirar izohida, mehnat suvni o'zgartiradigan va to'g'ridan-to'g'ri daryo suvini bahorni tabobatga aylantiradigan bir xil faollikka olib keladi. Ushbu izohda mehnat va tabobat o'rtasidagi aloqani aytish orqali bu asar odatramoqda. Odam qadrini mehnat oshirar izohida esa, mehnat bilan odamning o'z qadarini oshirish orqali odamning qiymatini anglatib qo'yiladi.
Uchinchi qatori "Yer boylikning onasi, Otasi mehnat" deb yozilgan. Bu izohda, yer boylik va ot parentetika orqali boylikning o'zi bilan mehnat orasidagi munosabatni ifodalaydi. U yerining boylikni tushuntiradigan oyog'i sifatida ko'rinmoqda. Bu izohda yer boylikning ot/mehnatning onasi deb tasavvur qilinishi fikrni beradi.
Tortinchi qatori "Mehnatdan kelsa boylik, Turmush boʻlar chiroyli" deb yozilgan. Bu izohda mehnatning boylikka, yani ozoda hayotga olib kelishga olib kelishi va bu hayotning chiroyli bo'lib turolishi orasidagi munosabat keltiriladi. Ushbu izoh mehnatning natijasining boylik va chiroylik bilan qanday bog'liq bo'lishi haqida fikr sifatida mavjud.
Shuningdek, biz shu maqola va izohlardan umumiy qoida va maslahatlarni olishimiz mumkin. Masalan, mehnat aynan muvaffaqiyatning eri, halol ish orqali saodat va boylikni olib kelib tushirishi mumkin.
Bu mashq bilan sizning lug'at ko'nikmalaringiz o'sish va izohlar tushunishi uchun yaxshi tajriba bilan bilim olishingiz mumkin.