с тестом :( ) Лексіка (10 клас). Тэставыя заданні
1.Падкрэсліце словы, ужытыя ў пераносным значэнні:
Жорсткія ўмовы, жалудовая шкарлупіна, келейныя справы, кіпучая дзейнасць, кіслы настрой, кленчыць грошай, клапатлівая справа, ключ шыфра, крывавы пот, міністэрскае крэсла, крысо пінжака, беларуская кухня, людская плынь, высокая годнасць, шыпучае полымя, блакітная плынь, ружовая хустачка, залівацца спевам, жывая думка, аўсяныя хвалі.
2.Складзіце словазлучэнні, каб прыведзеныя ніжэй словы былі амонімамі:
Лісічкі, стан, гасцінец, журавель, гранаты, лава, апалонік, усходы, бот, ключ, малінаўка, рысь, бор, нота, тур, кадры, браткі, кран, запал.
3.Адзначце тлумачэнні слоў-амонімаў:
Ліст: а) орган паветранага жыўлення і газаабмену раслін; б) пісьмо; в) тонкі плоскі кавалак якога-небудзь матэрыялу; г) у значэнні зборнага назоўніка лісце.
Біць: а) стукаць; б) наносіць удары; в) званіць; г) наносіць паражэнне; д) страляць.
Дума: а) роздум, разважанне; б) жанр украінскай гістарычнай песні; в) орган кіраўніцтва.
Кампанія: а) група асоб; б) сукупнасць ваенных аперацый; в) перыяд знаходжання карабля ў плаванні; г) прамысловае або гандлёвае таварыства; д) мерапрыемствы для ажыццяўлення задачы.
4.Выберыце з пар слоў-паронімаў патрэбнае слова і ўтварыце словазлучэнні:
(Рухавы – рухомы) – твар, мужчына, маёмасць, атрад.
(Узорны – узорысты) – фіранкі, чысціня, паводзіны, служба.
(Чытач – чытальнік) – мастацкі, прафесійны, пастаянны.
(Цэльны – цэласны) – мармур, трубка, тэорыя, малако.
(Праезны – праязны) – білет, мост, пасведчанне, вежа.
(Факт – фактар) – прыродны, непацверджаны, сапраўдны.
(Гняздо – гняздоўе) – асінае, ластаўчына, папулярнае.
(Баечны – байкавы) – традыцыя, коўдра, мараль.
(Бурны – бурлівы) хвалі, рэкі, захапленні.
5.Замяніце іншамоўныя словы беларускімі: авантура, адысея, акуліст, апеляцыя, алгарытм, байкот, гастраномія, друшляк, дэлегаваць, класіка, лозунг.
6.Падкрэсліце гістарызмы: лікбез, штандар, варунак, атрамант, гайдук, дзясніца, сямігодка, дзядзькаванне, кляса, газэта, губком, рамёны, нэп, гімнасія, валока, тлумач, улётка, соцкі.
7.Запішыце сучасныя адпаведнікі архаізмам з задання №6.
8.Вызначце сінанімічныя рады:
а) лёгкі – невялікі – даступны; б) лёгкі – просты – даступны; в) лёгкі – павярхоўны – бесклапотны; г) лёгкі – несур’ёзны – нямоцны; д) абяссілець – занядужаць – падупасці; е) абяссілець – абяссіліць – прыстаць; ж) абяссілець – збіцца з ног; з) адзець – надзець; і) перабольшваць – утрыраваць.
9.Падбярыце беларускія адпаведнікі да тэрмінаў іншамоўнага паходжання (злучыце лініямі):
Персаніфікацыя
Амплітуда
Флексія
Полісемія
Мадыфікацыя
Кансанантызм
Функцыя
Прэфікс
Дыфузія
Абрэвіятура Мнагазначнасць
Відазмяненне
Увасабленне
Узаемапранікненне
Прызначэнне
Канчатак
Складанаскарочанае слова
Размах хістання
Сістэма зычных
Прыстаўка
10.Падкрэсліце вузкаспецыяльныя словы: літаратура, гравюра, семантыка, дантыст, афікс, полісемія, алегорыя, рэлятывізм, рэалізм, працэс, справаздача, каментарый, люменесцэнцыя, дэфініцыя, рэзалюцыя, дыскусія, цэйтнот.

1. Подчеркните слова, использованные в переносном значении:
- Жорсткія умовы (в данном контексте означает сложные или несговорчивые условия)
- Жалудовая шкарлупіна (в данном контексте означает легко сломляемую или хрупкую оболочку)
- Келейныя справы (в данном контексте означает неприятные или скучные дела)
- Кіпучая дзейнасць (в данном контексте означает очень активную или энергичную деятельность)
- Кіслы настрой (в данном контексте означает плохое или недоброжелательное настроение)
- Кленчыць грошай (в данном контексте означает скупиться или экономить)
- Клапатлівая справа (в данном контексте означает хлопотную или затруднительную деловую задачу)
- Ключ шыфра (в данном контексте означает важную или необходимую часть расшифровки)
- Крывавы пот (в данном контексте означает крайне интенсивный или тяжелый труд)
- Міністэрскае крэсла (в данном контексте означает высокий статус лица, занимающего высокое положение)
- Крысо пінжака (в данном контексте означает многословного или назойливого человека)
- Беларуская кухня (в данном контексте означает национальную или традиционную кухню Беларуси)
- Людская плынь (в данном контексте означает огромное количество людей)
- Высокая годнасць (в данном контексте означает отличное качество или высокую ценность)
- Шыпучае полымя (в данном контексте означает очень яркое или вспышечное пламя)
- Блакітная плынь (в данном контексте означает голубую или ярко-синюю жидкость)
- Ружовая хустачка (в данном контексте означает розовый или светло-розовый платок)
- Залівацца спевам (в данном контексте означает погружаться или проникать в музыку)
- Жывая думка (в данном контексте означает живое или активное мышление)
- Аўсяныя хвалі (в данном контексте означает открытые или публичные похвалы)

2. Составьте словосочетания, чтобы приведенные ниже слова были антонимами:
- Лісічкі - комнатинка
- Стан - встанеть
- Гасцінец - выганаць
- Журавель - саджать
- Гранаты - бомбы
- Лава - горэць
- Апалонік - больш высокі
- Усходы - захады
- Бот - моць
- Ключ - замок
- Малінаўка - меньш хутка
- Рысь - паднімацься
- Бор - нікітоўка
- Нота - блюз
- Тур - далёка
- Кадры - нестабільнасць
- Браткі - сестра
- Кран - бочка
- Запал - засцярога

3. Укажите значения слов-антонимов:
- Ліст:
а) орган паветранага жывлення і газаабмену раслін
б) пісьмо
в) тонкі плоскі кавалок якога-небудь матэрыялу
г) у значэнні зборнага назоўніка лісце (ответ: а)

- Біць:
а) стукаць
б) наносіць удары
в) званіць
г) наносіць паражэнне
д) страляць (ответ: а, б, г, г)

- Дума:
а) роздум, разважанне
б) жанр украйнскай гістарычнай песні
в) орган кіраўніцтва (ответ: а, б)

- Кампанія:
а) група асоб
б) сукупнасць ваенных аперацый
в) перыяд знаходжання карабля ў плаванні
г) прамысловае або гандлёвае таварыства
д) мерапрыемствы для ажыццяўлення задачы (ответ: а, б, г, г)

4. Выберите из пар слов-паронимов подходящее слово и составьте словосочетания:
- (Рухавы – рухомы) – маёмасць (ответ: рухомы)
- (Узорны – узорысты) – служба (ответ: узорысты)
- (Чытач – чытальнік) – пастаянны (ответ: чытальнік)
- (Цэльны – цэласны) – малако (ответ: цэльны)
- (Праезны – праязны) – вежа (ответ: праязны)
- (Факт – фактар) – сапраўдны (ответ: факт)

5. Замените иностранные слова белорусскими:
- авантура - шляхта
- адысея - падарожжа
- акуліст - вачный лекар
- апеляцыя - ухваля
- алгарытм - алгарытм
- байкот - байкат
- гастраномія - гасцраномія
- друшляк - друшляк
- дэлегаваць - прадставіць
- класіка - класіка
- лозунг - лозунг