1. Адзначце сказы, у якіх выказнікам з'яўляецца дзеяслоў. А) Духам падаў ён дарма.
Б) Той вечар асенні.
В) Шпарка коні імчацца ў полі
Г) Сіверны дождж можа яшчэ задоўжыцца.
Д) Шустры жоўценькі клубок шмыг са сцежкі пад дубок.
2. Адзначце сказы з простымі дзеяслоўнымі выказнікамі.
A) Вось, здаецца, адна за адной затухаюць зоркі.
Б) А дождж і не думаў сунімацца.
B) Сняжынкі, лёгкія, пушыстыя, ляцелі да акна, нібы хацелі зазірнуць у кабінет з цікавасці ці ўвогуле патрапіць туды.
Г) Час у маленстве вымяраецца днямі.
Д) Хай храм адчыніць дзверы ў новы дзень, святое ў сэрцы кожным зберажэ!
3. Адзначце сказы з састаўнымі дзеяслоўнымі выказнікамі.
A) Дзіцячыя, юнацкія ўражанні пакідаюць след на ўсё жыццё. Б) Дарожнай чабаровай - скок у сасняк!
B) Яму яшчэ не раз захочацца пабыць у гэтым лесе. Пахадзіць гэтай палявой дарогай між жыта, палюбавацца хараством заліўных лугоў.
Г) Доўга будзе памятаць наша зямля варожую ліхую навалу.
Д) Заплакала маці, пусціла слязу і Алёнка.
4. Адзначце сказы з састаўным іменнымі выказнікамі.
A) Будзь і ты, сынок, свядомы, нам на радасць падрастай!
Б) Сёння ранак ціхі, яркі.
B) Раніцай быў туман.
Г) Некаторыя школы не прынялі ўдзел у спаборніцтве.
Д) Зерне стала хлебам.
5. Адзначце сказы, у якіх у склад выказніка ўваходзіць назоўнік.
A) Дзядзька Марцін быў руплівы гаспадар.
Б) І тайна была побач, і тайна была далёка.
B) Дарога была шырокая, роўная.
Г)Цяпер я - стрэльны верабей. Д) Чалавек ёсць чалавск.
Спішыце. Падкрэсліце граматычныя асновы. Вызначыце, чым выражана граматычнае і лексічнае значэнне выказнікаў. Назавіце тып выказніка.
1. 3 неба ціха падаў першы ў гэтай восені снег.
2. Мой сябра яшчэ і вынаходлівы.
3. Дзвіна тут была значна шырэйшая, чым каля горада.
4. Хай да світання свечка гарыць.
5. Гараджане былі ў дужа добрым гумары.
6. Царыца ім - наша Зямля.
7. Актрыса з мяне ніякая.
8. Нейкі неспакой пачынаў агортваць маладое насенне.
9. Ларыса папрасіла свякроў прынесці з хаты хлеба
А) Духам падаў ён дарма.
Выказнік: падаў
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
В) Шпарка коні імчацца ў полі
Выказнік: імчацца
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
Г) Сіверны дождж можа яшчэ задоўжыцца.
Выказнік: задоўжыцца
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
Д) Шустры жоўценькі клубок шмыг са сцежкі пад дубок.
Выказнік: шмыг
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
2. Адзначце сказы з простымі дзеяслоўнымі выказнікамі:
А) Вось, здаецца, адна за адной затухаюць зоркі.
Выказнік: затухаюць
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
Б) А дождж і не думаў сунімацца.
Выказнік: думаў
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
Д) Хай храм адчыніць дзверы ў новы дзень, святое ў сэрцы кожным зберажэ!
Выказнік: адчыніць
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
3. Адзначце сказы з састаўнымі дзеяслоўнымі выказнікамі:
А) Дзіцячыя, юнацкія ўражанні пакідаюць след на ўсё жыццё.
Выказнік: пакідаюць
Обоснование: дзеяслоў паказвае дзеянне.
Б) Яму яшчэ не раз захочацца пабыць у гэтым лесе. Пахадзіць гэтай палявой дарогай між жыта, палюбавацца хараством заліўных лугоў.
Выказнік: захочацца, пахадзіць, палюбавацца
Обоснование: дзеяслоў паказваюць дзеянні.
4. Адзначце сказы з састаўным іменнымі выказнікамі:
А) Будзь і ты, сынок, свядомы, нам на радасць падрастай!
Выказнік: падрастай
Обоснование: іменны выказнік паказвае стан.
Г) Некаторыя школы не прынялі ўдзел у спаборніцтве.
Выказнік: прынялі
Обоснование: іменны выказнік паказвае дзеянне.
5. Адзначце сказы, у якіх у склад выказніка ўваходзіць назоўнік:
А) Дзядзька Марцін быў руплівы гаспадар.
Выказнік: гаспадар
Обоснование: назоўнік выступае як прадыкат.
Б) І тайна была побач, і тайна была далёка.
Выказнік: тайна
Обоснование: назоўнік выступае як прадыкат.
Д) Чалавек ёсць чалавск.
Выказнік: чалавск
Обоснование: назоўнік выступае як прадыкат.
Спішыце. Падкрэсліце граматычныя асновы. Вызначыце, чым выражана граматычнае і лексічнае значэнне выказнікаў. Назавіце тып выказніка.
1. 3 неба ціха падаў першы ў гэтай восені снег.
Выказнік: падаў
Граматычная аснова: падаў
Выразнае значэнне: дзеянне падання снегу
Лексічнае значэнне: асноўная фізічная дзеянне
Тып выказніка: дзеяслоўны
2. Мой сябра яшчэ і вынаходлівы.
Выказнік: вынаходлівы
Граматычная аснова: вынаходлівы
Выразнае значэнне: стан вынаходнасці
Лексічнае значэнне: якасць
Тып выказніка: іменны
3. Дзвіна тут была значна шырэйшая, чым каля горада.
Выказнік: шырэйшая
Граматычная аснова: шырэйшая
Выразнае значэнне: стан максімальнай шырыні
Лексічнае значэнне: якасць
Тып выказніка: іменны
4. Хай да світання свечка гарыць.
Выказнік: гарыць
Граматычная аснова: гарыць
Выразнае значэнне: дзеянне гарання
Лексічнае значэнне: асноўная фізічная дзеянне
Тып выказніка: дзеяслоўны
5. Гараджане былі ў дужа добрым гумары.
Выказнік: былі
Граматычная аснова: былі
Выразнае значэнне: дзеянне быцця
Лексічнае значэнне: асноўная фізічная дзеянне
Тып выказніка: дзеяслоўны
6. Царыца ім - наша Зямля.
Выказнік: ім
Граматычная аснова: ім
Выразнае значэнне: стан прыналежнасці
Лексічнае значэнне: асоба
Тып выказніка: іменны
7. Актрыса з мяне ніякая.
Выказнік: з
Граматычная аснова: з
Выразнае значэнне: стан поўнай адсутнасці
Лексічнае значэнне: асоба
Тып выказніка: іменны
8. Нейкі неспакой пачынаў агортваць маладое насенне.
Выказнік: пачынаў
Граматычная аснова: пачынаў
Выразнае значэнне: дзеянне пачатку
Лексічнае значэнне: асноўная фізічная дзеянне
Тып выказніка: дзеяслоўны
9. Ларыса папрасіла свякроў прынесці з хаты хлеба.
Выказнік: папрасіла
Граматычная аснова: папрасіла
Выразнае значэнне: дзеянне просьбы
Лексічнае значэнне: асноўная фізічная дзеянне
Тып выказніка: дзеяслоўны