Магiндi мукият окып, мазмұны бойынша кем дегенде үш проблемалык сурак курастырыныз. Домбыра туралы аныз Домбыра аспабынын калай пайда болганы жайлы аныз энгiмелер аса мол. А.Сейдімбек «Куй шежiре>> сибегiнде домбыра аныздарына ерекше назар аударган. Соның бірі Шыгыс Казакстан облысы Куршiм ауданынан Аргынбек Қилыбаев аксакалдын баяндауындагы «Кос iшек куйiнiн анызы Ертеде биiк таудын княсын турак еткен, бугы-маралды аулап азык етiп күнiн көрген бір аншы жiгiт болады. Бiрде жолы болып, биік таудын киын княсынан тенбiл марал атып алалы да, маралды етекке түсiру ушiн iшек-карынын актарып тастайды. Содан арада айлар еткенде, аншы жiгiт ан атуга урымтал тус едi гой деп, баягы тенбiл маралды аткан жерге сокса, кулагына бір ызындаган дауыс естіледі. Барлап караса, еткенде аткан маралдын ішегін карга-кулгын iлiп ушкан болу керек, карагайдын бутагына костiн болып керiлiп калганын кореді. Ызындаган дыбыстын сол iшектен шыгып турганын ангарады. Карагайлын бутактарына керiле кепкен шектi сал гана жел тербесе ызындап, жанга жайлы дыбыс шығарады. Бiрде уiлдеп, бiрде сарнап, ендi бiрле сынсып жылагандай болып, аншы жiгiттi алуан түрлі күйге түсіреді. Сол жерде аншы жiгiт кой мына кос iшекке тіл бітейiн деп тур екен, бiр амал жасайын деп, шектi уйге алып келедi де, бiр аспап жасап, соган кос ішекті тағады. Содан тартып керсе, шынында да кос шекке тіл біткендей сункылдап коя береді. Бул үн жiгiттiн гана жанын жадыратып коймайды, тындаган жаннын бәрiн уйытады. Осылайша домбыра коптiн суйiп тындайтын аспабына айналады.

Anastasia4790    2   13.12.2021 18:38    1