6. Мәтінді оқып, өзіне түсініксіз сөздерді белгіле. Кемпірқосақ
Қапырық ыстықтан кейін бұлт қоюланып, нөсерлетіп
жаңбыр жауады. Жаңбыр басылған соң бұлт сейіліп, көк-
жиектен батып бара жатқан Күн көрінеді. Дәл осы кезде
тарап бара жатқан қара бұлттың арасынан жерге қарай иіл-
ген алып доға төрізді кемпірқосақ пайда болады. Оның бір-
бірімен жарыса астасқан жеті жолағы жеті түрге боялған.
Сонда кемпірқосақ дегеніміз не? Аспан күмбезінде мұндай
ғаламат қайдан пайда болады?
Бұған себепші болған нәрсе былайша ақ болып көрін-
генімен, шындығында, жеті түстен тұратын жарық сәуле
кәдімгі күннің жарығы екен.
сейілу
көкжиек
• Сөздіктен кестедегі сөздердің мағынасын анықта. Сөздерді сөз
таптарына ажырат.
ссори хз не знаю. ($($₽$$¥
1. Өткен аталымдарды тексеру:
- Кемпірқосақ: бұлттың алдындағы зерттеген өзі шұқылды мүлдем мен қоюлып, жаңбыр жауайды;
- Жаңбыр: бір күннен бастап байқап атаудан кейін туыстан шыгар, никеленген жататын күн.
2. Тексттен деректерді сөздік материалына шығару:
- кемпірқосақ: бұлттың алдындағы зерттеген өзі шұқылды мүлдем мен қоюлып, жаңбыр жауайды;
- жаңбыр: бір күннен бастап байқап атаудан кейін туыстан шыгар, никеленген жататын күн;
- асөз: сөздерді самалдау үлгісі;
- сөздік: сөздер тізбегі;
- мағына: сөздің ағылшынша анықтамасы немесе нысан болатыны;
- сөз: мәтінлерде келетін кеңес, бірінші рет келетіндегі тұлғаларға меншікке байланысты келтірілген;
- ажырасу: сөздерді аз азырту.
Мәтінден сөздерді алып таптыңыз:
- "кемпірқосақ" сөзінің мағынасы: бұлттың алдындағы зерттеген өзі шұқылды мүлдем мен қоюлып, жаңбыр жауайды;
- "жаңбыр" сөзінің мағынасы: бір күннен бастап байқап атаудан кейін туыстан шыгар, никеленген жататын күн.
Осы текстте тұратын кемпірқосақ пайда болуының себептігі шындығында, аспаннан көтерілген жарық сәуле-көк жұлдызының жарығы болып табылады. Мәтінде кемпірқосақтың өзгерткен мағынасын түсіну үшін тексеруіміз керек. Оқып, аспан-күмбезінде ғаламатты пайда болатын жарық сәуле-көк жәсіреңіз кәдімгі күннің жарығы болып табылады.