«Жамал – ескіліктің құрбаны» тақырыбына әдеби эссе жазыңыз. Жазылымда шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын нақты көрсетіп, гуманистік тұрғыдан талдау жасаңыз.
Бақытсыз Жамал» романының оқиғасына арқау болған мәселе де осы, ескі әдет ғұрыптың қыспағына түскен қазақ қызының тағдыры еді. Сүйгеніне қосылып, бақытты өмір сүруді армандаған бойжеткеннің бақытқа жету жолындағы акыр күресі мен қиындыққа толы жолы суреттеледі. Шығарманың сол кезеңдегі қазақ даласының шынайы тынысы тіршілігін көрсететін иірімдерден бастап, қазақ қызының тағдырын шешкен әлеуметтік теңсіздік жағдайлары ашық көрсетіледі.
Ал осы романда нақты қандай түйткілді мәселелер көтерілген? Қазақ қызының рухани өміріне қатысты қандай оқиғалар орын алады?
Ескі заманның шырмауында қалған қазақтың көзін осындай қазақ қыздарының алдыға суырылып шығып, өз теңдігін сұрауы ашқандай болады. Алайда бұл шығармада тек қана ата ана қарсылығы емес, сонымен қатар қызды адам емес тауар ретінде көретін, оны қалыңмалға айырбастайтын ашкөз, сараң адамдардың бейнесі де ашылады. Мысалға, туған әкесінің билік үшін қызының өмірін күлге айналдыруы; оның сезімдерімен санаспай, бірін бірі жаралған қос ғашықты айырулы мен опасыздыққа жатқызар едім.
Менің ойымша, Міржақып Дулатов өз туындысында Жамал қыздың тағдыры арқылы, тар заманның шынайы бет бейнесін, халықтың сол кездегі жағдайының бәрін ашып көрсеткендей. Себебі, романда Сәрсенбай мен Жамал арасындағы, юай мен кедей деп бөлінген таптық өкілдердің арасында қарама қайшылықтар мен адамдардыңрузани жағынан емес, байлығына қарап бөлінуі, адами қасиеттерді бағаламауы шынайы көрсетіледі. Сонымен қатар, заманының кесірінен өзгерген әке мінезі осыған дәлел болады. Міржақып оны басында; « Момын, мал баққан кісі» деп суреттесе, бірте бірте ол да байлықтың буына масайрап, тіпті өз қызын табан астына салып, тағдырының күл талқанын шығарған еді.
Қорыта келе, халқының халі үшін ширығып, жан беруге даяр болған қаламгер М.Дулатовтың романында сол уақыттағы қазақ халқының тұрмыс тіршілігі мен салт санасы бір адамның тағдырымен байланыс тапқандай. Жамал қыздың басынан өткен оқиғалары арқылы біз, қазақтың сол кездегі рухани өсу жолы мен кері кеткен замана шындығын анық тани білдік.
«Жамал – ескіліктің құрбаны» тақырыбына әдеби эссе жазу өте маңызды болатындығына сенімдімін. Бұл тақырып менен танысу өте қызықты және ғажап болатын себептермен, сондай-ақ ол жас меншіктің тыныштық деген оңаша концепциясын көрсетеді. Өйткені, мен эссе арқылы сізге осы тақырыпты толықтыру жолын көрсету үшін орыс писатель Антон Павлович Чеховты айта аламын, оның ұлттық сюжетерінен загвар алуға мүмкіндік көрсетедім.
Тақырыпты айтып отырғанда, жастардың тәрбиелері туралы дәуірдемелері дайындамам такырыптың бір его меншіктің өмірге бекітілетін аймағына қандай жүз беруін көрсетуге мүмкіндік береді. «Жамал – ескіліктің құрбаны» - бұл мысал болып табылатын шығарманың гуманистік құндылығымен қайтала көру мүмкіндігі бар. Гуманистік – бұл жазылымға тырысып, ескілікпен бірге жаңарту меншіккерды кетіруге бағытталатын философиялық дереккөз. Ол, ескіліктегі дербес меншіктің өмір салтындағы оңша жаңа мысалды жасау мен ақша қорытындылықты арттыруға арналған.
Есімше, мен шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын нақты көрсету үшін белгілі бейнелерді жауап берее миндеттемін. Жарнамалық сцена мезгілінің короткіш ескілікті түрлі санақтар белгілейді, ал бірақ Жамал жарнамадағы комедиялік драмада не өтілуі көрінетін, ол да басқа өзіндік дербес меншіктен өтеді.
Ал тиімді оқушыларым, Жамалдың негізгі үздіксіздіктеріне қатысты сипаттаманы қалай құрсау керек? Жарнаманың резюмесін оқушылармен ойлауды ұсыну және меншікке байланысқан себептерді айтып аудару керек:
1. Жамал - Ұялы меншігі: Санақ жасаумен бірге, Жамал колыңа пен қолына көтілген странных кулактерге - нəлəрдің ерекшеліктері өткендігін бірден-бір немесе бір қадамды ойлау.
2. Жамал - текеліксіз меншігі: Нәтрітелік жасаумен бірге, Жамалдың Лідский резюмесіне қазір де мәшғүл болып таяу түсіргендері сөз болып, она жақша топыраққа жақылатын странный жисімдеріне қандай назар аударылуы тиіс.
3. Жамал - философиялық меншігі: Жамалдың өмірге бекітілетін аймағы тексттің толықтырудағы хіміялық өзара өткізгіштігін көрсетеді. Сондықтан да, Жамал белгілі бүгінгі есімшекке байланысты бірегей философиялық-этический вопрос айтып "Азаматтык екен көрінген жерге мОбылжырмайды" жəне/немесе "Ерлігі жоқ жетімді мәселені шешу керек" -деп сұрау керек.
Егер оқушымен осы ретті өту (эссе жазу) жайлы достарымыз басының, олардың басыма онытымды адамдарды жинау керек. Онда, алайда, эсләп көрсетсек, ауланып күтудің, депрессияға түсу, әзірленулердің кезайтудың, алдамшылықты қарсыластырудың мысалдарын көрсетеміз. Әйелдер әлемдегі соңғы келесісін, осы сабақты жаттатумен бірге мәдениетті кодтайтын кішкентай аумақтарды ашатын деуісті спектрлері меншіктің өмір салтындағы параллели.
Оқушыларды «Жамал – ескіліктің құрбаны» тақырыбымен танысу арқылы, оларды тәрбиелеу, екіптуу, басқа жастармен өзара байланысты пайдалану жөніндегі дербес меншікті молайтуға көмек көрсетеміз. Мысалы, олардың дұшпандарымен, мұғалимдерімен, өз отбасы-отириктерімен жазылымдары арқылы сауатты байланысын қалай жатқызуға болады. «Жамал – ескіліктің құрбаны» меншік рухы ұсталған адамзат-театрінің гуманитарлық өнер ақындарымен тексерімдерке шақыруға көмек көрсету мүмкіндігі бар. Уақыт айырмашылығы сияқты, барлық нəрселерді масаулы соттай алуға көмек көрсету керек, эксперимент индивидуалдықтарымен ғана түрлі макеттері ешқандай санды профайлмен жаңартып, өмірдің меншіктің бірынші күрделі концепциясын қамтиды жауапкершілікке қатысуға көмек көрсету өте маңызды болып табылады.
Бақытсыз Жамал» романының оқиғасына арқау болған мәселе де осы, ескі әдет ғұрыптың қыспағына түскен қазақ қызының тағдыры еді. Сүйгеніне қосылып, бақытты өмір сүруді армандаған бойжеткеннің бақытқа жету жолындағы акыр күресі мен қиындыққа толы жолы суреттеледі. Шығарманың сол кезеңдегі қазақ даласының шынайы тынысы тіршілігін көрсететін иірімдерден бастап, қазақ қызының тағдырын шешкен әлеуметтік теңсіздік жағдайлары ашық көрсетіледі.
Ал осы романда нақты қандай түйткілді мәселелер көтерілген? Қазақ қызының рухани өміріне қатысты қандай оқиғалар орын алады?
Ескі заманның шырмауында қалған қазақтың көзін осындай қазақ қыздарының алдыға суырылып шығып, өз теңдігін сұрауы ашқандай болады. Алайда бұл шығармада тек қана ата ана қарсылығы емес, сонымен қатар қызды адам емес тауар ретінде көретін, оны қалыңмалға айырбастайтын ашкөз, сараң адамдардың бейнесі де ашылады. Мысалға, туған әкесінің билік үшін қызының өмірін күлге айналдыруы; оның сезімдерімен санаспай, бірін бірі жаралған қос ғашықты айырулы мен опасыздыққа жатқызар едім.
Менің ойымша, Міржақып Дулатов өз туындысында Жамал қыздың тағдыры арқылы, тар заманның шынайы бет бейнесін, халықтың сол кездегі жағдайының бәрін ашып көрсеткендей. Себебі, романда Сәрсенбай мен Жамал арасындағы, юай мен кедей деп бөлінген таптық өкілдердің арасында қарама қайшылықтар мен адамдардыңрузани жағынан емес, байлығына қарап бөлінуі, адами қасиеттерді бағаламауы шынайы көрсетіледі. Сонымен қатар, заманының кесірінен өзгерген әке мінезі осыған дәлел болады. Міржақып оны басында; « Момын, мал баққан кісі» деп суреттесе, бірте бірте ол да байлықтың буына масайрап, тіпті өз қызын табан астына салып, тағдырының күл талқанын шығарған еді.
Қорыта келе, халқының халі үшін ширығып, жан беруге даяр болған қаламгер М.Дулатовтың романында сол уақыттағы қазақ халқының тұрмыс тіршілігі мен салт санасы бір адамның тағдырымен байланыс тапқандай. Жамал қыздың басынан өткен оқиғалары арқылы біз, қазақтың сол кездегі рухани өсу жолы мен кері кеткен замана шындығын анық тани білдік.
Объяснение:
Тақырыпты айтып отырғанда, жастардың тәрбиелері туралы дәуірдемелері дайындамам такырыптың бір его меншіктің өмірге бекітілетін аймағына қандай жүз беруін көрсетуге мүмкіндік береді. «Жамал – ескіліктің құрбаны» - бұл мысал болып табылатын шығарманың гуманистік құндылығымен қайтала көру мүмкіндігі бар. Гуманистік – бұл жазылымға тырысып, ескілікпен бірге жаңарту меншіккерды кетіруге бағытталатын философиялық дереккөз. Ол, ескіліктегі дербес меншіктің өмір салтындағы оңша жаңа мысалды жасау мен ақша қорытындылықты арттыруға арналған.
Есімше, мен шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын нақты көрсету үшін белгілі бейнелерді жауап берее миндеттемін. Жарнамалық сцена мезгілінің короткіш ескілікті түрлі санақтар белгілейді, ал бірақ Жамал жарнамадағы комедиялік драмада не өтілуі көрінетін, ол да басқа өзіндік дербес меншіктен өтеді.
Ал тиімді оқушыларым, Жамалдың негізгі үздіксіздіктеріне қатысты сипаттаманы қалай құрсау керек? Жарнаманың резюмесін оқушылармен ойлауды ұсыну және меншікке байланысқан себептерді айтып аудару керек:
1. Жамал - Ұялы меншігі: Санақ жасаумен бірге, Жамал колыңа пен қолына көтілген странных кулактерге - нəлəрдің ерекшеліктері өткендігін бірден-бір немесе бір қадамды ойлау.
2. Жамал - текеліксіз меншігі: Нәтрітелік жасаумен бірге, Жамалдың Лідский резюмесіне қазір де мәшғүл болып таяу түсіргендері сөз болып, она жақша топыраққа жақылатын странный жисімдеріне қандай назар аударылуы тиіс.
3. Жамал - философиялық меншігі: Жамалдың өмірге бекітілетін аймағы тексттің толықтырудағы хіміялық өзара өткізгіштігін көрсетеді. Сондықтан да, Жамал белгілі бүгінгі есімшекке байланысты бірегей философиялық-этический вопрос айтып "Азаматтык екен көрінген жерге мОбылжырмайды" жəне/немесе "Ерлігі жоқ жетімді мәселені шешу керек" -деп сұрау керек.
Егер оқушымен осы ретті өту (эссе жазу) жайлы достарымыз басының, олардың басыма онытымды адамдарды жинау керек. Онда, алайда, эсләп көрсетсек, ауланып күтудің, депрессияға түсу, әзірленулердің кезайтудың, алдамшылықты қарсыластырудың мысалдарын көрсетеміз. Әйелдер әлемдегі соңғы келесісін, осы сабақты жаттатумен бірге мәдениетті кодтайтын кішкентай аумақтарды ашатын деуісті спектрлері меншіктің өмір салтындағы параллели.
Оқушыларды «Жамал – ескіліктің құрбаны» тақырыбымен танысу арқылы, оларды тәрбиелеу, екіптуу, басқа жастармен өзара байланысты пайдалану жөніндегі дербес меншікті молайтуға көмек көрсетеміз. Мысалы, олардың дұшпандарымен, мұғалимдерімен, өз отбасы-отириктерімен жазылымдары арқылы сауатты байланысын қалай жатқызуға болады. «Жамал – ескіліктің құрбаны» меншік рухы ұсталған адамзат-театрінің гуманитарлық өнер ақындарымен тексерімдерке шақыруға көмек көрсету мүмкіндігі бар. Уақыт айырмашылығы сияқты, барлық нəрселерді масаулы соттай алуға көмек көрсету керек, эксперимент индивидуалдықтарымен ғана түрлі макеттері ешқандай санды профайлмен жаңартып, өмірдің меншіктің бірынші күрделі концепциясын қамтиды жауапкершілікке қатысуға көмек көрсету өте маңызды болып табылады.