тапсырма.Мәтіндердің тақырыбын, мазмұндық құрылымын салыстырыңыз. Задача 2. Сравните тему, структуру содержания текстов.
Мәтіндер Тақырыбы Мәтіндегі негізгі ақпарат Мазмұны Аудиториясы
1-мәтін:
2-мәтін:
1-мәтін
Астана – Қазақстан Республикасының елордасы. Ол Сарыарқаның солтүстік бөлігінде орналасқан. Қаланың ортасынан Есіл өзені ағып өтеді. Астана бұрын Ақмола деп аталған. Кеңес үкіметі кезінде қала Целиноград деген атауға ие болған. 1997 жылы 10 желтоқсаннан бастап Ақмола Қазақстанның астанасы болып ресми түрде жарияланды. 1998 жылы 6 мамырда Н.Ә.Назарбаев Ақмола қаласын Астана деп атауға жарлық шығарды. 1998 жылы 10 маусымда жаңа астананың ресми тұсаукесері тойы болды. 2006 жылдан бастап «Астана күні» 6 шілдеге ауысты. Жыл сайын осы күні біз «Астана күнін» тойлаймыз.
Астана – жас әрі сұлу қала. Астана қаласының бас символы – «Бәйтерек» монументі. Оның биіктігі – 97 метр. «Бәйтерек» монументі – Есілдің сол жағындағы алғашқы сәулет туындысы. Астанада көптеген саябақтар, жаңа ғимараттар бар. 2001 жылы 8 қыркүйекте «Қазақстан картасы - Атамекен» тарихи – этнографиялық кешені ашылды. Саябақта Қазақстанның барлық қалалары мен тарихи ескерткіштер көрсетілген.
1999 жылы Астана қаласы ЮНЕСКО-ның шешімімен «Әлем қаласы» атағына ие болды.
2-мәтін
1993 жылдың 12 қарашасында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан Республикасында Ұлттық валюта енгізу туралы» жарлық шығарды. Теңгенің де өз шығу тарихы бар. Ұлттық теңгені жасауға екі жыл уақыт қажет болды. Тәуелсіз елдің ұлттық валютасын жасап шығарған Тимур Сүлейменов, Меңдібай Әлин, Ағымсалы Дүзелханов, Хайролла Ғабжәлеловтер еді.
Ең алғашқы теңге партиясы Англияның ең көне әрі әйгілі «Харрисон және ұлдары» фабрикасында басылып шықты. Теңгенің алғашқы партияларын сақтау үшін арнайы жер асты қоймалары дайындалған. Оларды төрт ИЛ-86 ұшақтары тасыды. Алғашқы теңгелер жер асты қоймаларынан елдің барлық банктеріне 8 күн ішінде жеткізілген.
1995 жылы Алматыда өз банкнот фабрикамыздың тұсауы кесілді. Қазір Тәуелсіз Қазақстан төл валютасын өз елімізде басып шығарады.
Ұлттық валютада елдің өткені, бүгіні және болашағы бейнеленді.
1) Тема первого текста: город Астана.
Основная информация в тексте:
- Астана - елорда Казахстана, расположен в южной части Сарыарки;
- Астана была названа Акмолой и Целиноградом в разное время;
- В 1997 году с официального журнала Акмола стала Казахстанской столицей;
- В 1998 году Н.А. Назарбаев издал указ о переименовании Акмолы в Астану;
- В 1998 году было проведено официальное открытие новой столицы;
- С 2006 года каждый год отмечается «День Астаны».
Мазмун (содержание) текста: говорится о прошлом и настоящем города, о его исторических и культурных достопримечательностях.
2) Тема второго текста: национальная валюта Казахстана - тенге.
Основная информация в тексте:
- В 1993 году был издан указ Президента Республики Казахстан о введении национальной валюты;
- Были проведены работы по созданию национальных банкнот и их распространению по всем банкам страны;
- В 1995 году в Алматы была открыта фабрика по производству банкнот;
- Национальная валюта называется Тауелсиз тенге.
Мазмун (содержание) текста: информация о создании национальной валюты, процессе изготовления банкнот, истории использования тенге в стране.
Теперь можно приступить к сравнению структуры содержания текстов. Обратим внимание на следующие аспекты:
- Первый текст содержит информацию о географическом расположении города, его истории и роли в качестве столицы Казахстана. Второй текст посвящен созданию и использованию национальной валюты в стране.
- Описание города Астана разделено на несколько абзацев в первом тексте. Первый абзац содержит информацию о географии города, следующий рассказывает о его истории, а последний абзац посвящен культурным достопримечательностям и традициям связанным с городом.
- Во втором тексте есть определенная хронология событий: сначала описание процесса создания национальной валюты, затем информация о производстве и распространении банкнот, и наконец, упоминание о национальном статусе тенге.
- Оба текста дают достаточно объективную и фактическую информацию о своих темах.
Таким образом, первый текст описывает город Астана: его географическое расположение, историю и культурные достопримечательности; второй текст рассказывает о национальной валюте Казахстана - тенге, включая процесс создания и использования. Оба текста имеют свою структуру и последовательность информации.