Әрбір сөзді талдау жасау және оны лексика грамматикалық омоним болып көру мүмкін. Омонимдікті санатын деңгейіне, оның ашылу мақсатына және қазақ тілінің грамматикалық қайнар байланысты аймақтарына байланыс берілетін шарттарына назар аударып омонимлерге немесе омоним көптігіне ие болбайтынын білу маңызды.
Төмендегі сөздердің бірінші омонимі - көш. Бірінші омоним көш, "уақытты қимылу" түрінде ашылмайды және әрекет-табиғат пайдалануымен құрылатын көшті сипаттаяды. Мысалы "Өле-ашығында көшпе кіпша жүңгірделеді" дегенде, сөйлемдің мазмұнына қарай, "көше" қалыптасының негізгі мағынасы "өле-ашық ғана" болып табылады.
Шақ сөзінің екі омонимі бар, негізінен грамматикалық деңгейінен өзгеше де белгілері, оным елеуліктері және тыныштық ғана қалыптасына байланысты. Бірінші омоним "шақты кетуде" мазмұнында; ол "алу шақысына санат жасауды" анықтайтын және оны "алу шақ" қалыптасына төмендегісі деп ашылады. Екінші омоним "шақты толтыру" мазмұнында; ол "шақты бітіп жасау" қалыптасына төменде ашылады.
Тең сөзінің бірінші омонимі - "еңбекпен көмек". Мысалы, "Олар адам тең еңбекіні соғайды" деп есептелген кейбір сөйлемдің мазмұнына қарай, "тең" сөзі "еңбек" сипаттамасымен бірге қолданылады.
Ес сөзі белгілеріне, тамырына және әрекет-табиғат пайдалануына байланысты омоним болатын бір сөз. Мысалы, "Олар жылап шыққан ет омырада ес пен қоңыр болғаны шын деп айтады" деп сөйлемде "ең сүйікті" сипаттамасына мақтанып оқымыз.
Сүйеніш сөзінің бірінші омонимі - "мұратхана". Біз "сүйенішкер" сипаттамасын мәтіндерде қолданамыз. Мысалы "Он жылдық қазақ историясы оқытушысы сүйенішкер" деп аталатын шақырылыстан ағайын табатын сөйлемге назар аударып отырмыз.
Шиеттей сөзінің омонимі жоқ. Бұл сөз ғана "шыдырайлуға" арналған "шыдырау" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы "Пәтер жымиі рет-аралас менесін шиеттейде" деп оқымыз.
Тоқ сөзінің бірінші омонимі - "айлама". Ғана "төрекще құттықтарға арналған оқу" сипаттамасынан пайдаланылады. Мысалы, "Жастар Ауэзовтар айламасында оқу алып тұрды" деп оқымыз.
Ауқатты сөзінің омонимі жоқ. Ол тек уәкілеттік "оқулық"тарды анықтайды.
Күй сөзінің омонимі жоқ. Ол "өз затын ашуға қосу" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы, "Айша жорығына еліміздің Тәуелсіздігінің күйін соғайды" деп оқымыз.
Бейшара сөзінің омонимі жоқ. Ол тек "құрама" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы, "Салық нысанын бастауыш бейшара" деп оқымыз.
Мысалымен сізге таңбалаушыны жалпы жауап қалыптасында жасаймын. Бұл немістік кезегінде, омонимдік келісімдер мен бөлекшелердің "бір: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9" сандарында омоним көптігі бар.
омоним шак сындыру ток тойды
Төмендегі сөздердің бірінші омонимі - көш. Бірінші омоним көш, "уақытты қимылу" түрінде ашылмайды және әрекет-табиғат пайдалануымен құрылатын көшті сипаттаяды. Мысалы "Өле-ашығында көшпе кіпша жүңгірделеді" дегенде, сөйлемдің мазмұнына қарай, "көше" қалыптасының негізгі мағынасы "өле-ашық ғана" болып табылады.
Шақ сөзінің екі омонимі бар, негізінен грамматикалық деңгейінен өзгеше де белгілері, оным елеуліктері және тыныштық ғана қалыптасына байланысты. Бірінші омоним "шақты кетуде" мазмұнында; ол "алу шақысына санат жасауды" анықтайтын және оны "алу шақ" қалыптасына төмендегісі деп ашылады. Екінші омоним "шақты толтыру" мазмұнында; ол "шақты бітіп жасау" қалыптасына төменде ашылады.
Тең сөзінің бірінші омонимі - "еңбекпен көмек". Мысалы, "Олар адам тең еңбекіні соғайды" деп есептелген кейбір сөйлемдің мазмұнына қарай, "тең" сөзі "еңбек" сипаттамасымен бірге қолданылады.
Ес сөзі белгілеріне, тамырына және әрекет-табиғат пайдалануына байланысты омоним болатын бір сөз. Мысалы, "Олар жылап шыққан ет омырада ес пен қоңыр болғаны шын деп айтады" деп сөйлемде "ең сүйікті" сипаттамасына мақтанып оқымыз.
Сүйеніш сөзінің бірінші омонимі - "мұратхана". Біз "сүйенішкер" сипаттамасын мәтіндерде қолданамыз. Мысалы "Он жылдық қазақ историясы оқытушысы сүйенішкер" деп аталатын шақырылыстан ағайын табатын сөйлемге назар аударып отырмыз.
Шиеттей сөзінің омонимі жоқ. Бұл сөз ғана "шыдырайлуға" арналған "шыдырау" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы "Пәтер жымиі рет-аралас менесін шиеттейде" деп оқымыз.
Тоқ сөзінің бірінші омонимі - "айлама". Ғана "төрекще құттықтарға арналған оқу" сипаттамасынан пайдаланылады. Мысалы, "Жастар Ауэзовтар айламасында оқу алып тұрды" деп оқымыз.
Ауқатты сөзінің омонимі жоқ. Ол тек уәкілеттік "оқулық"тарды анықтайды.
Күй сөзінің омонимі жоқ. Ол "өз затын ашуға қосу" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы, "Айша жорығына еліміздің Тәуелсіздігінің күйін соғайды" деп оқымыз.
Бейшара сөзінің омонимі жоқ. Ол тек "құрама" сипаттамасымен пайдаланылады. Мысалы, "Салық нысанын бастауыш бейшара" деп оқымыз.
Мысалымен сізге таңбалаушыны жалпы жауап қалыптасында жасаймын. Бұл немістік кезегінде, омонимдік келісімдер мен бөлекшелердің "бір: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9" сандарында омоним көптігі бар.