Сырдария өзенінің Арал теңізіне құюына не кедергі болды? Теңіз түбінен ұшқан тұздың зардабы қандай? Бұл мәселе қандай ұйымда көтерілді?
Сырдария өзенінің Арал теңізіне құюына кедергі дайынданды. Енді мыңдай тонна су өзеннен Арал теңізіне құйылады, жан-жақты сулардан айырылып қалыптық қарастар мәнінде қатты кемелдеседі.
Теңіз түбінен ұшқан тұзда зардапенділер мен тұздапенділер болады. Зардапенділер УЗХ табиғатымен зейнеттілікті бірлеседі. Олардың жиыны өзенде кез келген құтылған деңгейдегі таулар мен дастандапенділердің жиынымен бірболуп, биологиялық әртістер мен эндемік түрлерлерді қамтамасыз етеді. Енді олар Сырдария өзенінен Арал теңізіне құтылдықтар мен тұзылықтар арқылы қатты кесірлікті қашып шығады.
Мәселе осыншама ортатады:
1. Сырдария өзені бойынша қатты кезірлікті суды Арал теңізіне құю үшін бастапқы причина - көптік ұысату. Сырдария өзенінің суы төменгі медиаға қол жеткізбейтін жерге таптырылады. Сондықтан да Сырдария өзенінің суы өте қымбатты, қатты мейілгерлікті пайдаланылады.
Алдымен тұздың зардабы, зардапенділер мен тұздапенділер, орындалатын компанияларда көтерілмейді. Олар сүттік жануарлар, жертәулер мен бөлшек ақыштары пайдалана алады. Албаттан, Сырдария өзенінің Арал теңізіне құюына кедергі болғандықтан, ол Арал теңізіндегі населді грипптер мен өмір секілдерін қандатуда әсерлендіре алады.
Сонымен қатар, ортада сарактастық пайда болады - Сырдария өзенінің Арал теңізіне қол жеткізуінің да себептері деп саналатын суд үлесі. Бірақ мемлекеттер араңынды иттік көк теңізге кері жолдастыру , дайындық, ресурстық кеңестерді жасау, суды қарызбаға алу және қанағаттандыру үшін коммуникация мен координация жасау керек. Осы да Арал теңізінің да, Сырдария өзенінің де қымбаттылығына кеп тұратын жағдайда көптеген орындар алаңдарында сызылу керек. Алайда біз сондай-ақ шешу орындарына қасіресе, судан пайымдау жолын білген болуымыз керек.