СЫНАҚ 1-ТАПСЫРМА. Мәтінді оқы. Француз жұртының бір білімді адамы былай деп жазады:« 1791 жылы өзім университет» деген үлкен шнолда оны жүрген жігіт едім. Апта сайын Версаль қаласындағы шешеме жаяу барыптайтып тұратынмын. Сонда әрдайым жолымда «Антон» деген тіленші айыр сұрап отыруы еді Бір күні тағы сол жолмен келе жатып, орта бойлы арықтау ісімен норлықтым. Енеуміз бір rе неге жатканда Антон алдымыздан шығып, қайыр сұрады. Қасымдағы кісі тоқтап, Антонның бетіне қарап тұрды да-Сен қарауға есті кісі секілді көрінесің, жұмыс істеуге қуатың да бар. Сөйте тұрып, мұндай жаман іспен өзіңді кемшілікке салып жүрсің Бай болғың келсе, мен саған ақыл айтайын. Мен өзім де сендей недей едім, бірақ Тіленші болған жоқпын. Елдең қала қаладан қыдырып жүріп, әуелі қоқыстан не болмаса най нісілерден ескі шүберек сұрап, жиып журдім. Ол шүберектерді қағаз істейтін фабрикаларға апарып, саттым. Сөйтіп, біраз аңда болған соң бір есең, бір арба алдым. Мұнан соң әуелі аздап, бара-бара көбірек, ар үйден ескі-құсы, тұтынуға жарамайтын шүберектерді сатып алып, арбамен жүріп сауда ете бастадым. Осындай іспен жеп жылда он мың франк анша тагттым. Содан кейін қағаз фабрикасына кірістім. Жасым жас, ісіме нық, жинақты, еріншектікті білмедім. Осы күнде екі үлкен тас үйім бар. Фабрикамды балама бердім.«Балам да аштық көре қалмас» деген үмітім бар. Себебі—баламды жасынан бос жүруге, еріншектікке, қиналмай мал табуға үйретпедім. Осы айтқанымды тыңдап, еңбектен қашпасаң, сен де бай боласың,–деді де жөніне неуріп кетті. Антон бұл сөздерді есіткен соң терең ойға қалып, қайыр сұрауын да ұмытып, тұрып қалды. 1815 жылда «Брюссель» деген қаладан өтіп бара жатып, бір кітап сататын үлкен дүкенге кірдім. Дүкеннің ішінде бірнеше приказчинне: «Олай ет! Бұлай ет!—деп бұйырып тұрған бір купецтің кескіні көңіліме таныс көрінді. Сөйтіп тұрғанымда әлгі кісі мені көріп, бетіме қарап тұрды - тұрды да қасыма келіп:-Айып етпесеңіз, сұраймын. Мұнан жиырма бес жыл бұрын сіз оқу оқып жүріп, жұма сайын Версальдегі үйіңізге барып жүруші ме едіңіз?–деді. Сонда ойыма түсіп, тани алып:-Сен Антонбысың?–дедім-Paac,-деді Антон,-Мен сондағы көрген тіленні Антоныңызбын, Бір күні Қасыңызда бірге жолыққан кісінің айтқандары көңіліме қонды. Тіленшілікті тастап, жұмысқа кірістім. Ісіме ның, малыма күтімді болдым. Ақырында, сол кісінің айтқаны келіп, маненей, осы зор дүкеннің иесі болдым,–деді.
2-тапсырма «Балық қаңқасы» диаграммасын толтыр.
1. Балықтың басына әңгіменің мақсаты:
2 Үстіңгі қаңқасына ангіменің идеясын.
3. Астыңғы қанқасына нейіпкерлердің мінездемесіне.
4. Құйрығына қорытындыны жаз.