Султанмахмуд торайгыров казактын ойшыл акыны эссе

Сұлтанмахмұт Торайғыров – қазақтың ойшыл ақыны.

Тəуелсіздік ісіне, халықтың прогресс пен мəдениет жолымен дамуына зор үлес қосқан, парасатты, демократ, реалист ақын – Сұлтанмахмұт Торайғыров 1893 жылы 29 қазан айында Көкшетау облысы, Қызылту ауданында кедей шаруа отбасында дүниеге келген.

Ақын алты жасында молдадан сауат ашқан. Кейін Нұрғали Бекбауовтан дәріс алып, қазақ, татар тілдерінде шыққан әдеби кітаптарды, газет-журналдарды оқуға дағдыланады. Ақын қысқа да қиын тағдыр кешкенімен, лирикалық өлең, публицистикалық очерктер мен мақалалар, 5-6 поэма, екі роман жазып үлгерген. 1912 жылдан бастап «Айқап» журналында өлеңдері жариялана бастайды.

Ақынның көп өлеңдері халықтың тұрмыстық жағдайына, кедейлікке, əсіресе сол кедейшілікте күн кешкен бейшара жандарға арналған. Оқысам, білсем, «еңбектің жемісін көрем деп емес, кейінгіге бір қолғабыс берем деп» жасаған жалынды жастың жанын қинап, азаптаған да осы кедейлігі еді.

Торайғыров шығармалары - 20 ғасырдың басындағы қазақ қоғамы шындығын, ондағы жаңашыл ой-пікірдің дамуын танытатын үлкен белес. Ол өзінің қысқа өмірінде қазақ әдебиетінде жарқын із қалдырды. Қазақтың жазба әдебиетінде әр жанрда еңбек етіп, ерекше көзге түскен, «қараңғы қазақ көгіне өрмелеп шығып күн болған», артынан өшпес атын қалдырған көрнекті ақын болды.